Sindromlu uşaqların ailə üzvlərinin rastlaşdığı psixoloji hallar
BAKI, Azərbaycan
Sindromlu bir uşağa sahib olmaq, ailə üçün fərqli yaşam tərzi olan həm də gözlənilməyən yeniliklərlə dolu bir sınaq imtahanıdır. Bu yolda valideynlər və ailə üzvləri bəzən gücsüz, yorğun və hətta tənha hiss edə bilərlər. Lakin unutmamalıyıq ki, sevgi, anlayış və düzgün dəstək sayəsində bu çətinliklərin öhdəsindən gəlmək mümkündür.
Sindromlu uşaqların valideynləri övladlarının hər addımını izləyərək, onların dünyanı necə dərk etdiyini anlamağa çalışırlar. Onların ehtiyaclarına cavab vermək, inkişaf yolunda dəstək olmaq, cəmiyyətin bəzən laqeyd və anlaşılmaz münasibəti ilə mübarizə aparmaq – bütün bunlar böyük fədakarlıq və səbr tələb edir. Çox vaxt valideynlər və ailə üzvləri özlərini bir döyüşçü kimi hiss edirlər, lakin bəzən bu mübarizədə tək olduqlarını düşünə bilərlər.
Bəzən valideynlər uşaqlarının gələcəyi haqqında narahat olurlar, gecələr rahat yata bilmirlər, çünki onların böyüdükdə necə bir həyat yaşayacağı sualı daim zehinlərində dolaşır. Sosial mühitin anlaşılmazlığı, başqalarının tənqidləri, hətta ailə daxilindəki çətinliklər – bütün bunlar onların daxili dünyasında böyük izlər buraxır.
Ancaq unutmamalıyıq ki, siz tək deyilsiniz. Sizin hiss etdiyiniz yorğunluğu, narahatlığı və çarəsizliyi anlayan çox insan var. Dəstək almaq və duyğularınızı paylaşmaq zəiflik deyil – əksinə, güc əlamətidir.
Valideynlərin emosional yükü
Bir çox valideynlər sindromlu uşaqlarının davranışlarını başa düşməkdə çətinlik çəkdikdə, özlərini qeyri-kafi hiss edirlər. “Mən yaxşı valideynəmmi?”, “Daha çox çalışmalı idimmi?” kimi suallar beynini yorur. Bu düşüncələr zamanla dərin depressiyaya, izolyasiyaya və hətta fiziki yorğunluğa səbəb ola bilər.
Unutmayın ki, siz əlinizdən gələni edirsiniz. Hər bir valideyn səhvlər edə bilər, yorula bilər, ümidsizliyə qapıla bilər – bu normaldır. Əsas məsələ, özünüzə qarşı mərhəmətli olmaq və ehtiyacınız olduqda yardım istəməkdir.
Ailə daxili münasibətlərin dəyişməsi
Sindromlu bir uşağın olması təkcə valideynlər üçün deyil, bütün ailə üçün yeni bir həyat deməkdir. Bacı-qardaşlar bəzən diqqətdən kənarda qaldıqlarını hiss edə bilərlər. Bəzi uşaqlar isə daha erkən yaşda böyüməyə məcbur olurlar, çünki ailədəki məsuliyyətləri bölüşməyə çalışırlar.
Valideynlər arasında da münasibətlər dəyişə bilər. Bir valideyn uşağa daha çox diqqət ayırarkən, digəri ailənin maddi vəziyyətini təmin etməyə fokuslana bilər. Bu isə zamanla arada soyuqluq, anlaşılmazlıq və hətta gərginlik yarada bilər.
Bu çətinlikləri aşmaq üçün ailənin bir-birinə dəstək olması, hisslərini açıq şəkildə ifadə etməsi və birlikdə zaman keçirmək üçün fürsətlər yaratması vacibdir.
Cəmiyyətin münasibəti və sosial izolyasiya
Bəzən valideynlər cəmiyyət tərəfindən başa düşülmədiklərini hiss edirlər. İnsanların laqeydliyi, anlaşılmaz sualları, hətta bəzi hallarda qınayıcı baxışları onların içində dərin yaralar aça bilər. Amma bilin ki, sizin yolunuzu anlayan, sizi dəstəkləməyə hazır olan insanlar da var.
Dəstək qruplarına qoşulmaq, eyni vəziyyəti yaşayan insanlarla tanış olmaq, təcrübələri paylaşmaq sizə daha çox güc verə bilər.
Psixoloji dəstək və həll yolları
Hər bir valideynin və ailə üzvünün psixoloji dəstəyə ehtiyacı var. Bu, sizi daha güclü edəcək, övladınıza daha yaxşı dəstək göstərməyə kömək edəcək.
* Özünüzə qarşı mərhəmətli olun. Yorğun hiss etdiyiniz zaman özünüzü günahlandırmayın. Siz insan olduğunuzu unutmayın və özünüzü qayğı ilə əhatə edin.
* Dəstək istəməkdən çəkinməyin. Peşəkar psixoloqlar, terapiya qrupları və digər valideynlər sizə yol göstərə bilər.
* Hisslərinizi paylaşın. Duyğularınızı içinizdə saxlamaq sizi daha da yoracaq. Ailənizlə, dostlarınızla və güvəndiyiniz insanlarla danışın.
* Öz sağlamlığınızı qoruyun. Fiziki və psixoloji sağlamlığınıza diqqət yetirin. Unutmayın ki, siz güclü olanda, uşağınıza da daha çox dəstək ola bilərsiniz.
Siz tək deyilsiniz!
Sindromlu uşaqların valideynləri və ailə üzvləri böyük bir sevgi və fədakarlıq nümunəsidir. Bəli, bu yol çətin ola bilər. Bəli, bəzən yorulacaqsınız. Amma siz tək deyilsiniz. Dünyada sizin kimi milyonlarla valideyn var və onların hər biri bu yolda müxtəlif çətinliklərlə üzləşir.
Hər yeni gün, sizin və övladınız üçün yeni bir ümiddir. Kiçik addımlar böyük dəyişikliklər yaradar. Unutmayın: siz yetərsiniz, siz güclüsünüz və sizin sevginiz, hər şeydən daha dəyərlidir.
.
Psixoloq M. Almara Ağaqızı, dikGAZETE.com
-PRİM – “Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzi”nin direktoru-
-Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığında yerləşən “PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf Mərkəzinə müraciət edə və ya 050 777 80 04 mobil nömrsi ilə birbaşa Almara Ağaqızı ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin almara.melikova.aga qizi instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Almara xanımla kontakt yarada bilərlər-
