SEEBRIG Güneydoğu Avrupa Tugayı hangi Balkan ülkesine müdahale edecek?

Balkanlar uzun süredir iğneli fıçı ya da mayın tarlası.

Jeopolitiği nedeniyle etnik fay hatları hareketli.

Yangına odun atanların sayısı hayli fazla.

Bölgesel bir karışıklık ve ideolojik alt zemin için kavramlaştırmaya gidildi. 

Balkanlaşma ve Balkanizm kavramları literatüre kazandırıldı. 

Balkanlaşma, genellikle kaotik bölge anlamında kullanıldı. 

Bulgaristanlı sosyal tarihçi Prof. Dr. Maria Todorova, bu kavramlar üzerinden ötekileştirmeye itiraz edenlerden. 

Balkanizm’in, oryantalizmin bir uzantısı görülmesine karşıdır. 

Türkiye; Balkan coğrafyasını en iyi tanıyan ülkedir. 

Balkan uluslarıyla yüzyıllara uzanan hukuku nedeniyle bölgeye nüfuzu tartışılamaz. 

Ancak küresel güç odaklarının bölgeyi kendi haline bırakmaya pek niyetleri yok! 

İbn Haldun’un “Coğrafya kaderdir” sözünde olduğu gibi, Türkiye istese de istemese de bu coğrafya alınyazısıdır ve bu kader sosyal ve kültürel olduğu kadar askeri bir sorumluluk da yüklemektedir. 

SEDM ÜYE ÜLKELERİ VE FAALİYET ALANLARI…

Ankara bu gerçekliğin farkında.

Güneydoğu Avrupa coğrafyasında güvenlik ve istikrarın güçlendirilmesine katkıda bulunmak ve bölge ülkeleri arasında işbirliğinin geliştirilmesini sağlamak amacıyla 1996 yılında başlatılan Güney Doğu Avrupa Savunma Bakanları (SEDM) sürecinin bölgesel ve uluslararası planda önemini biliyor, aktif katılımcı ve karar mercii. 

SEDM üyeleri arasında Türkiye, ABD, İtalya, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Slovenya, Arnavutluk, Makedonya, Hırvatistan, Ukrayna, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Karadağ yer alıyor. 

Moldova ve Gürcistan gözlemci statüsünde SEDM sürecine dahil. 

SEDM kapsamında yürütülen faaliyetler arasında Güneydoğu Avrupa Simülasyon Ağı, askeri hastanelerin uydu ile birbirlerine bağlanması, doğal afetlerle mücadele, sınır güvenliği, terörizme karşı mücadele ve savunma sanayii ve araştırma alanında işbirliği gibi konular var. 

TÜRKİYE, GÜNEYDOĞU AVRUPA TUGAYI “SEEBRIG”DE 7 ÜLKE ARASINDA…

SEDM kapsamındaki en önemli girişimlerden biri 1998’de imzalanan Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü Anlaşması ile kurulan Güneydoğu Avrupa Tugayı’dır (SEEBRIG). 

BM veya AGİT yönergesiyle NATO veya AB tarafından yürütülen barışa destek ve insani yardım operasyonlarına destek mahiyetinde ihdas edilen SEEBRIG’de Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Arnavutluk, İtalya, Makedonya ve Yunanistan olmak üzere toplam 7 ülke temsil ediliyor.

Tugay’ın daimi şekilde hazır tutulması yerine, çağrı üzerine (on-call) görevlendirilmesi öngörülmüştür. 

Kuruluşundan itibaren SEEBRIG’in üstlendiği tek görev, 2006’da 6 ay süreyle ISAF bünyesindeki Kabil Çok Uluslu Tugay karargâhının sorumluluğunu devralmaktı. (1)

Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü Tugayı (SEEBRIG)’nın kurulmasında Türkiye’nin çok ciddi katkıları oldu.

1999’da Güneydoğu Avrupa ve Balkanlar’da bölgesel güvenlik ve istikrarın sürdürülebilirliği için Türkiye bu oluşuma öncülük etti.

Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü Tugay Karargâhı personel kadroları; Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan İtalya, Makedonya, Romanya ve Türkiye tarafından destekleniyor.

Tugay karargâhı faaliyetleri bu ülkeler arasında dönüşümlü olarak yürütülmekte. 

Bu kapsamda Karargâh 2007-2011 tarihleri arasında Türkiye’de konuşlanarak görevini icra etmiştir. (2)

1996’DA SOFYA’DA KURULDU…

Güneydoğu Avrupa Tugayı kurulmadan önce Türkiye; organizatörlüğünde bölgenin ortak iradesini ve özgün sesini yansıtan çok önemli bir Balkan işbirliği forumu gerçekleştirilmesi Güneydoğu Avrupa Ülkeleri İşbirliği Süreci’nin kuruluşunda ve gelişiminde öncü rol üstlendi. 

Sorunlara bölge içi siyasi diyalogla ve ortak iradeyle çözümler getirilmesini temel hedef benimseyen süreç, bu nitelik ve yönelimiyle, Balkanlar’da barış ve istikrarın korunup pekiştirilmesi bakımından günümüz uluslararası koşullarında daha da önem kazandı.

GDAÜ Süreci, bölge ülkeleri arasında siyasi ve güvenlik alanlarında işbirliğinin güçlendirilmesi, ekonomik işbirliğinin teşvik edilmesi ve işbirliğinin demokratik kurumlar, adalet, yasadışı faaliyetlerle mücadele ve beşeri boyutlarının genişletilmesi için Balkanlarda barış, güven ve istikrar ortamının tesis edilmesi, iyi komşuluk ilişkilerinin tesisi ve bölgesel işbirliğinin sağlanması amacıyla 1996 yılında Sofya’da kuruldu.

BALKANLAR, YAKIN ZAMANDA ATEŞ TOPUNA DÖNEBİLİR...

12 Şubat 2000’de Bükreş Zirvesi’nde imzalanan "Güneydoğu Avrupa'da İyi Komşuluk İlişkileri, İstikrar, Güvenlik ve İşbirliği Şartı" (GDAÜ Şartı), Sürecin sağlam bir temelde gelişmesi için gerekli zemini oluşturdu. 

GDAÜ, ülkemizin de içinde etkin biçimde yer aldığı ve Balkanlar’dan kaynaklanan tek işbirliği platformu olma özelliğine sahip bir siyasi oluşumdur. 

Bu özelliğiyle, 1930’lar, 1950’ler ve 1980’lerdeki Balkan işbirliği modellerinin siyasi mirasçısı ve iki Dünya Savaşı arasında (1934 yılında) oluşturulan Balkan Antantı ve 1954 yılında kurulan Balkan Paktı’nın halefi olarak kabul edilebilir. 

Üye Ülkeler: Türkiye, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Makedonya, Moldova, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Yunanistan.(3)

Güneydoğu Avrupa Tugayı’nın mevcut yapısı, yaklaşık 5 BİN askerlik bir tugay büyüklüğünde bir kuvvetten müteşekkildir. 

Şu anda Tyrnavos’da(Larissa) konuşlu tugay, BM veya AGİT tarafından yetkilendirilmiş NATO liderliğindeki veya AB liderliğindeki çatışma önleme ve diğer barış destek operasyonlarında olası istihdam için mevcut. 

Güneydoğu Avrupa Tugayı (SEEBRIG) şu anda Avrupa-Atlantik bölgesindeki bölgesel güvenlik ve istikrarı sağlamaktan sorumlu. (4)

Neden yazdığıma gelince; Balkanlar yakın zamanda ateş topuna dönebilir

 Ankara ağırlığını koyarak Güneydoğu Avrupa Tugayı’nı aktifleştirerek, Balkan coğrafyasının istikrarını tehlikeye atabilecek gelişmelere karşı inisiyatif kullanabilir.

Kosova ve Makedonya karışabilir mi?

Bakınız:

1-  http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-uluslararasi-guvenlik-alanindaki-girisimleri-ve-uluslararasi-_nato_-bm_-ab_-barisi-koruma-destekleme-harekatlarina-k.tr.mfa

2- http://www.kkk.tsk.tr/BDH/BDH.aspx

3- http://www.mfa.gov.tr/guneydogu-avrupa-isbirligi-sureci.tr.mfa

4- https://www.seebrig.org/mpfsee/south-eastern-europe-brigade-seebrig-2.html - https://www.seebrig.org/mpfsee/seebrigs-concept-of-operation.html

Ömür Çelikdönmez

Twitter: @oc32oc39

.

dikGAZETE.com