Yeni yıl öncesi Türkiye ve Rusya arasındaki Suriye'deki gelişmelerle ilgili son diplomatik temas Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, MİT Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın Moskova'ya yaptıkları ziyaretle gerçekleşti.
Rusların kapısını çalan sadece Türk heyeti değildi.
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muhi Edine el Muallim başkanlığında üst düzey bürokratlardan oluşan bir heyet ile ABD destekli PYD/YPG oluşumunu temsil eden YPG Genel Komutanı Sipan Hemo aynı tarihlerde aynı yerdeydi.
Rus, Türk Arap ve Kürt heyetleri nerede buluştu?
Moskova Nehri üzerinde en popüler Frunzenskaya dolgu üzerinde yer alan ve Kremlin Sarayı yakınlarındaki Znamenka Caddesi'nde bulunan Rusya Savunma Bakanlığı binasında Rus, Türk, Arap ve Kürt heyetleri bir araya geldi.
Nisan 2016'da Rusya Savunma Bakanlığı binasında yangın çıkmış, kısa sürede yayılarak çatı katına kadar ulaşmış, yangının eskimiş elektrik tesisatındaki kabloların tutuşması sebebiyle çıktığı açıklaması yapılmıştı.
Türk Rus heyetleri hangi konuları görüştü ne karar alındı?
Rus tarafından Şoygu'nun yanı sıra Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valery Gerasimov ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev’in katıldığı görüşmede, Türkiye’nin Suriye’deki terör örgütlerine yönelik askeri operasyonlarının karşılıklı koordinasyon ve planlanması kararlaştırıldı.
İdlib’in yanı sıra İstanbul’da varılan anlaşmanın uygulanması değerlendirildi.
Bu çerçevede ABD’nin Suriye’den çekilmesi ve Fırat’ın doğusundaki son gelişmeler de ele alındı.
İddialara göre Türk heyeti, Moskova'da İdlib’i pazarlık masasına yatırdı.
Türk heyeti, Rusya’ya;
“Türk ordusu ve muhalif grupların kuzeyden Münbiç kent merkezine 3 ile 5 kilometre kadar inmesi...”,
“Suriye ordusunun da güneyden 3 ile 5 kilometre kadar Minbic kent merkezine kadar yaklaşması...”,
“Minbic - Bab - Halep yolunun rejimin denetimine verilmesi...”,
“Minbic’de Özgür Suriye Ordusu’nun siyasi kanadının da içinde olduğu yeni bir yönetimin oluşturulması...”,
“Kürtlerin kentten çıkarılması...” gibi bir dizi öneri götürdü.
Ankara Şam yönetimini tanıyacak Kırım'da düzenlenecek Uluslararası Ekonomik Forumda Putin Erdoğan ile Esad'ı aynı karede buluşturacak...
Ayrıca Ürdün ve Sudan'dan sonra Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn gibi Arap ülkelerinin bir bir Suriye ile diplomatik ilişkilere başlaması ve Suudi Arabistan’ın Şam’la diplomatik faaliyetlere hazırlandığı bu süreçte, Türk heyetinin bu yönde de adımlar atacağı konusunda Rusya’ya vaatlerde bulunduğu ifade ediliyor.
Bu konuda Rusya'nın öncülüğünde Kırım Özerk Cumhuriyetinde düzenlenecek “Uluslararası Ekonomik Forum”da, Putin'in Erdoğan ve Esad'ı biraya getirmesi bekleniyor.
Ruslar Türklere, Amerikalıların Suriye'den çekilme kararının ayrıntılarını sordu...
Arap medyasına bakılırsa Ruslar, Moskova'ya gelen Türk heyetinden Trump'ın sürpriz “Suriye'den asker çekme kararı”nın detaylarını öğrenmeye çalışmışlar.
Araplar ve Kürtler, Moskova buluşması öncesinde Şam'da bir araya geldi!
Halk Savunma Birlikleri (YPG) Genel Komutanı Sipan Hemo, üst düzey bir heyete öncülük ederek Hmeymim, Şam ve Moskova üslerine gizli ziyaretlerde bulundu.
Söz konusu ziyaretler ile Türkiye'nin önünün kesilmesi için Suriye sınırının Şam'a devredilmesi de dahil olmak üzere bir dizi askeri ve idari düzenlemelere ilişkin “Rus güvenceleri”nin elde edilmesinin amaçlandığı söylense de TSK'nın PYD/YPG oluşumuna yönelik harekatın kendilerine vereceği zararı en aza indirgemek olduğu ortada.
Önce YPG Genel Komutanı Sipan Hemo başkanlığında bir heyet Rus askeri üssü Hmeymim’e gitti.
Burada Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, Rusya’nın Suriye’deki Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Sergei Surovikin ve Rusya’nın Suriye’deki birliklerinin komutan yardımcısı Sergey Kuralenko ile görüştüler.
Ardından Suriye Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Memluk ve Suriye Genelkurmay Başkanı Korgeneral Ali Abdullah Eyüp’ün de katılımıyla Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, Rusya’nın Suriye’deki Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Sergei Surovikin ve Rusya’nın Suriye’deki birliklerinin komutan yardımcısı Sergey Kuralenko'dan oluşan üst düzey Rus askeri heyetin huzurunda Şam'da gizli bir toplantı daha yapıldı.
Türklerin operasyon hazırlıkları masaya yatırıldı.
Menbiç tahtasında oynanan askeri satranç ile eş zamanlı olarak, Moskova geçen ayın 29’unda iki heyete ev sahipliği yaptı.
Birinci ziyareti gerçekleştiren heyette, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan yer alıyordu.
İlan edilmeyen ikinci ziyaret heyetinde ise YPG Genel Komutanı Sipan Hemo bulunuyordu.
Hemo, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov ve Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkanı Orgeneral Sergey Rudskoy ile bir araya geldi.
Moskova'daki görüşmelerle ilgili bilgi veren Suriyeli Kürt yetkili Badran Jia Kurd, "Nihai kararımız, Şam'la anlaşmaya varmaktır; ne pahasına olursa olsun, ABD itiraz etse bile bu yönde çalışacağız" dedi.
Jia Kurd, Moskova'daki görüşmelerde Beşar Esad hükümetiyle anlaşmaya varmaya yönelik yol haritasını Rus diplomatlara sunduklarını belirtti.
Suriyeli Kürtler, ABD Başkanı Donald Trump'ın çekilme kararı ve Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna harekat hazırlığı sonrasında bölgesel dengelere göre yeni bir ayar çabasında.
Böyle bir anlaşmaya ulaşılırsa 8 yıllık savaşta parçalanan Suriye'nin en büyük iki parçası yeniden birleşir ve geriye sadece Türkiye'nin desteklediği silahlı muhaliflerin kontrolünde bulunan kuzeybatıdaki köşe (İdlib) kalır.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Twitter: @oc32oc39
