KazanForum 2025: Ekonomik işbirliğinin yeni ufukları
Son on yılda, ekonomik ağırlık merkezinin, İslam dünyasının giderek daha önemli bir rol oynadığı Küresel Güney'e doğru istikrarlı bir şekilde kaydığı görülüyor. Geleneksel Batı kurumlarının (G7, IMF, Dünya Bankası) zayıflaması ve dolarizasyon süreçlerinin güçlenmesi karşısında, aralarında İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) da bulunduğu yeni ekonomik etki merkezleri oluşuyor. 57 ülkeyi kapsayan bu dinamik bölge, demografiden ekonomik güce kadar tüm önemli göstergelerde istikrarlı bir büyüme göstermektedir. Bu arka plana karşı, 13-18 Mayıs tarihleri arasında Kazan'da düzenlenecek olan Rusya-İslam Dünyası: KazanForum Uluslararası Ekonomik Forumu, yeni ekonomik ittifaklar oluşturmak ve modern çağın zorluklarına ortak yanıtlar geliştirmek için bir platform olarak özel bir stratejik önem kazanıyor.
İslam dünyasının ekonomik potansiyeli abartılamaz. İİT ülkelerinin toplam nüfusu 1,9 milyardan fazladır ve bu da dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 25'ini oluşturmaktadır. Bölge, dünya petrol rezervlerinin yüzde 60'ından ve doğal gaz rezervlerinin yüzde45'inden fazlasını elinde bulundurmaktadır.
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar gibi ülkeler, uzun zamandır enerji piyasasında kilit oyuncular haline geldi ve 2 trilyon doların üzerinde toplam varlığa sahip olan egemen fonları (Suudi PIF, Katar Yatırım Otoritesi, ADIA) küresel projelere aktif olarak yatırım yapıyor.
İslamî finansın gelişim dinamikleri de özel bir ilgiyi hak etmektedir. Sukuk (İslamî tahvil) piyasası 1,5 trilyon doları aşmış ve yıllık yüzde 12-15 büyüme göstermiştir. Bu, özellikle dünya çapında etik finansman ilkelerine artan ilgi göz önüne alındığında, altyapı ve endüstriyel projelere yatırım çekmek için benzersiz fırsatlar yaratıyor.
Bu bağlamda KazanForum 2025, yalnızca bir başka iş etkinliği değil, aynı zamanda uzun vadeli ortaklıklar kurmak için stratejik bir platform haline geliyor. Forum, Rusya ve Müslüman ülkelerden yetkililerin, iş dünyasının ve uzman topluluklarının enerji işbirliğinden dijital dönüşüme kadar çok çeşitli konuları tartışmak üzere bir araya gelmesini sağlayacak.
Dekarbonizasyon ve enerji geçişi konusu özellikle önem kazanmaktadır. Körfez ülkeleri, muazzam petrol ve gaz kaynaklarına rağmen yenilenebilir enerji ve hidrojen teknolojilerine aktif olarak yatırım yapıyor. Bu alanda önemli bilimsel ve teknik potansiyele sahip olan Rusya, ortak projelerde değerli bir ortak olabilir.
Ulaşım altyapısı alanında işbirliği de aynı derecede umut vericidir. Kuzey-Güney (Rusya'yı İran üzerinden Hindistan'a bağlayan) ve Doğu-Batı (Kazakistan ve Türkiye üzerinden) uluslararası ulaşım koridorlarının geliştirilmesi, Avrupa'daki geleneksel rotalara bir alternatif oluşturarak Avrasya'nın lojistik haritasını kökten değiştirebilir.
Dijital dönüşüm, yaklaşan forumun bir diğer önemli konusu. BAE'nin “akıllı şehirler” yaratmadaki deneyimi, Türklerin insansız teknolojiler alanındaki gelişmeleri ve Rus BT çözümleri, güçlü teknolojik ittifakların temeli olabilir. Hacimli helal endüstrisinin 2030 yılına kadar 3 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Rusya’nın İslam dünyasıyla işbirliğinin ekonomi alanıyla sınırlı olmadığını da belirtmek gerekir. Kültürel ve insani bağlar, uluslararası güvenliğe ilişkin ortak yaklaşımlar, ortak eğitim programları, uzun vadeli bir ortaklık için sağlam bir temel oluşturuyor. Kazan Federal Üniversitesi ve MGIMO gibi Rus üniversiteleri, bugün zaten OIC ülkeleri için insan kaynakları hazırlıyor ve bu da halklar arasındaki karşılıklı anlayışın derinleşmesine katkıda bulunuyor.
Ancak mevcut zorluklar da göz ardı edilmemelidir. Orta Asya'da Çin'den gelen rekabet, İslam dünyası ülkeleri arasındaki iç anlaşmazlıklar, dolar sistemine olan bağımlılık tüm bunlar dengeli bir yaklaşım ve ortak girişimlerin dikkatli bir şekilde incelenmesini gerektiriyor. Bu koşullar altında KazanForum 2025, somut işbirliği mekanizmaları geliştirmek için bir platform olarak özel bir önem kazanıyor.
Forumun başarısı, Rusya ve İslam dünyası ülkelerinin hak ettiği yeri alacağı yeni bir uluslararası ekonomik ilişkiler mimarisinin oluşturulmasında önemli bir adım olabilir.
Böyle bir ortaklığın beklentileri umut verici görünüyor. Uzmanlara göre Rusya'nın İİT ülkeleriyle ticaret cirosu, orta vadede mevcut 180 milyar dolardan 300 milyar dolara çıkabilir. Yatırım işbirliği ve teknolojik değişimdeki niteliksel sıçrama daha da önemli hale gelebilir.
Böylece, Kazan'daki yaklaşan forum sadece bir iş toplantısı değil, aynı zamanda Rusya'nın dünyanın en dinamik gelişen bölgelerinden birinde konumunu güçlendirmesi için stratejik bir fırsattır. Bu fırsatların ne kadar etkili kullanılacağı, ülkemizin yeni jeopolitik gerçeklerdeki ekonomik diplomasisinin geleceğini büyük ölçüde belirleyecektir.
.
Ahmed Cihan, dikGAZETE.com
