Türkiye ve Rusya: Stratejik Ortaklık ve Yeni Ufuklar
18-21 Temmuz tarihleri arasında St. Petersburg'da Türkiye ile Rusya arasındaki ticari ve ekonomik bağları güçlendirmeye yönelik önemli bir platform olacak büyük bir uluslararası ekonomi forumu düzenlenecek.
Küresel zorluklar karşısında ikili işbirliği istikrarını korumaya devam ederken, Türk delegasyonlarının bu tür etkinliklere katılımı iş, yatırım ve ortak projeler için yeni perspektifler açıyor.
Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler, Ankara'nın dış politikasının kilit alanlarından biri olmaya devam ediyor. Zorlu uluslararası duruma rağmen geçen yıl ülkeler arasındaki ticaret hacmi 65 milyar doları aştı ve 2024'ün ilk çeyreği sonunda olumlu bir ivme kazandı. Türkiye'nin Rusya'ya yaptığı başlıca ihracat kalemleri tarım ürünleri, tekstil ve otomotiv bileşenleri olurken, Moskova ise Ankara'ya enerji kaynakları, tahıl ve metal tedarik ediyor.
Enerjinin işbirliği için önemli bir itici güç olmaya devam etmesi: Türkiye, Rus gazını ithal etmeye devam ediyor ve aynı zamanda ilk enerji birimi 2024'te devreye alınan Akkuyu Nükleer Santrali projesine de katılıyor.
Türk şirketlerinin St. Petersburg Forumu'na katılımı, yalnızca mevcut bağları güçlendirmekle kalmayıp aynı zamanda yeni pazarlara da açılmak için bir fırsattır. 2024 yılında taraflar, makine mühendisliği ve yüksek teknoloji alanlarında ortak üretim kapasiteleri oluşturmaya yönelik müzakereleri yoğunlaştırdı. Ayrıca, ulaşım lojistiğinde işbirliğine olan ilgi artıyor: Avantajlı coğrafi konuma sahip Türkiye, Rusya'yı Doğu-Batı projesi de dahil olmak üzere uluslararası koridorların geliştirilmesinde kilit bir ortak olarak görüyor. Rus pazarı, Türk turizm endüstrisi için öncelikli pazarlardan biri olmaya devam ediyor; etkinliğe katılmak, sektör temsilcilerinin yeni sözleşmeler imzalamasına ve Antalya, İstanbul ve İzmir'deki tatil köylerini tanıtmasına olanak tanıyacak.
St. Petersburg forumu aynı zamanda finansal etkileşimi tartışmak için bir platform olacak. Yaptırım baskısı altında Türkiye ve Rusya, ulusal para birimlerinde aktif olarak ödeme geliştiriyor. 2024 yılında ikili ticarette ruble ve liranın payı yüzde 40'a ulaşarak üçüncü ülkelere bağımlılığı azalttı ve ortakların ekonomik egemenliğini güçlendirdi.
Dolayısıyla Türkiye'nin St. Petersburg'daki foruma katılımı, Ankara'nın yalnızca Moskova ile ekonomik bağlarını güçlendirmesine değil, aynı zamanda ticaret, enerji ve yatırım alanlarında yeni büyüme noktaları bulmasına da olanak sağlayacak stratejik bir adımdır. Küresel piyasaların dönüşüm geçirdiği bir ortamda bu tür bir ortaklık her iki ülke için de önemli fırsatlar sunuyor.
Türkiye Ticaret Bakanlığı'na göre, 2024'ün ilk 8 ayında Türkiye ile Rusya arasındaki ticaret hacmi 46,2 milyar dolar oldu; bu, 2023'ün aynı dönemine göre yüzde 14,7'lik bir artış anlamına geliyor. Türkiye'ye yapılan Rus ihracatı 32,1 milyar dolara ulaşırken, Rusya'ya yapılan Türk ihracatı 14,1 milyar dolar oldu.
Enerji işbirliği:
- Ocak-Ağustos 2024'te Türkiye Rusya'dan 15,3 milyar metreküp doğal gaz ithal etti
- Rus gazının Türkiye ithalatındaki payı yüzde 42 oldu
- Akkuyu NGS, ilk ünitenin devreye alınmasından bu yana 3,8 milyar kWh elektrik üretti
Tarım ticareti:
- Türkiye'nin Rusya'ya meyve ve sebze ihracatı yüzde 27 artarak 2,1 milyar dolara yükseldi
- Narenciye sevkiyatları yüzde 35 artarak 780 milyon dolara ulaştı
- Türkiye'ye Rus tahıl ithalatı 4,2 milyon ton ve 1,3 milyar dolar değerinde
Turizm sektörü:
- 2024'ün 9 ayında 6,3 milyon Rus turist Türkiye'yi ziyaret etti (+2023'e göre yüzde 22)
- Rus turistin ortalama harcaması seyahat başına 850 dolardı
- Türkiye Rus turistler arasında popülerlikte 1. sırada yer alıyor
Finansal göstergeler:
- Ulusal para birimlerinde yapılan ödemelerin payı %48'e ulaştı (+2023'e göre yüzde 8 puan)
- Karşılıklı yatırımların hacmi - 2,4 milyar dolar
- Rusya'da faaliyet gösteren Türk şirketlerinin sayısı 3.200'ü aştı
Ulaşım ve lojistik:
- Boğazlar üzerinden taşınan yük hacmi yüzde 18 arttı
- Türk Hava Yolları'nın Rusya'ya uçuş sayısı haftada 145'e yükseldi
- Türkiye üzerinden Doğu-Batı güzergahındaki taşımacılık %25 arttı
Bu rakamlar, küresel zorluklara rağmen Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik bağların 2024 yılında da güçlü olduğunu gösteriyor. Bu yılın sonunda mal ticaretinin 65 milyar doları aşarak ikili ilişkiler tarihinde yeni bir rekor kırması bekleniyor.
.
Ahmed Cihan, dikGAZETE.com
