ANKARA
Türkiye'nin de aralarında yer aldığı birçok ülkede miladi veya diğer adıyla Gregoryan takvim kullanılırken, bazı devletlerin farklı takvimleri bulunuyor.
365 gün 6 saatin, 1 yıl kabul edildiği miladi takvimde Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam dönüşü esas alınıyor ve Hazreti İsa'nın doğumu olan 1 Ocak başlangıç tarihi kabul ediliyor.
Miladi takvim dışındaki takvimlerde dini inançlarla siyasi ve askeri kazanımların yanı sıra hasat zamanı yeni yılın başlangıcını teşkil ediyor.
Açık kaynaklardan derlenen bilgilere göre, devletlerin kullandığı farklı takvimlerde bazen Güneş, bazen Ay döngüsü takip ediliyor.
İran, Afganistan, Suudi Arabistan, Etiyopya, Bangladeş, Tayland, Kamboçya, Laos, Kuzey Kore, Tayvan, Nepal, Myanmar, Sri Lanka ve İsrail gibi bazı ülkeler miladi takvimi ya hiç kullanmıyor ya da sadece idari ve uluslararası işlemler için kullanıyor.
Hicri takvim
İran, Afganistan ve Suudi Arabistan'ın resmi olarak kullandığı Hicri takvimde, miladi takvime göre 622 yılında gerçekleşen Hazreti Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti başlangıç yılı kabul ediliyor.
Şu anda 1404 yılındaki İran ve Afganistan'da yeni yıl, geleneksel olarak gece ve gündüzün eşit olduğu 21 Mart'ta baharın gelişiyle kutlanıyor.
Suudi Arabistan'da resmi işlemlerde miladi takvim, Şeriat hükümleriyle ilgili işlemlerde Hicri takvime göre hareket ediliyor.
Etiyopya takvimi
Aynı miladi takvim gibi Hazreti İsa'nın doğumunu esas alan Etiyopya takvimi, farklı hesaplamalar nedeniyle 7-8 yıl geride.
Çocukların ev ev dolaşarak şarkı söylediği, dini ayinlerin yapıldığı Etiyopya yeni yılı hasadın başlangıcına denk geliyor ve yıla bağlı olarak 11 veya 12 Eylül'de kutlanıyor.
Bugünün sınırlarına göre Etiyopya ve Yemen topraklarında varlık gösteren Saba Krallığı'nın Kraliçesi Belkıs'ın, yaklaşık 3 bin yıl önce Hazreti Süleyman'ı ziyareti sonrasında ülkesine dönmesiyle kuraklığın sona erdiği ve ülkenin sarı çiçeklerle yeniden canlandığı inancı, bu kutlamaların kaynağını oluşturuyor.
Bengal takvimi
Bangladeş'te mevsim döngülerine göre güneşi esas alan Bengal takvimiyle miladi takvim eş zamanlı olarak kullanılıyor.
Ülkede idari ve ticari işlemler miladi takvime göre yürütülürken, ülkenin ulusal takvimi olan Bengal takvimi kültürel bayramlar ile geleneksel etkinliklerin belirleyicisidir.
Hicri takvim ise ülkede resmi olarak tanınmasa da dini bayramların tarihi bu takvime göre ayarlanıyor.
Şu anda 1432 yılındaki ülkede yeni yıl 14 Nisan'da kutlanıyor. Babür İmparatoru Ekber Şah döneminde gelen tarım vergisi düzenlemesinden kaynaklanan bu tarih, bahar hasadını esas alıyor.
Budist takvimi
Kamboçya, Laos ve Sri Lanka'da Buda'nın ölümünün başlangıç tarihi kabul edildiği Budist takvimi, Güneş'in hareketlerini esas alırken, miladi takvimden 543 veya 544 sene ileride.
Miladi takvimin de resmi işlemler için kabul gördüğü bu üç ülkede, Budist takvimi dini ve geleneksel bayramların tarihlerini belirlemek için kullanılıyor.
Budist takviminin devlet daireleri ve resmi belgeler için temel oluşturduğu Tayland'da ise uluslararası işler ve iletişim için miladi takvim yürürlükte.
Bu ülkelerde yeni yıl resmi olarak 1 Ocak'ta kutlansa da 13-16 Nisan tarihlerinde kültürel ve geleneksel kutlamalar yapılıyor.
Juche takvimi
Kuzey Kore'nin kurucu lideri Kim İl-Sung'un doğum tarihiyle başlayan Juche takvimi, miladi takvime göre 1912 yılında başlıyor.
Devletin kurucusu olan Kim'in torunu olan Kim Jong Un'un yönetimindeki Kuzey Koreliler, şu anda 114 yılında bulunuyor.
Yeni yıl, 1 Ocak'ta devlet törenleriyle kutlanıyor.
Minguo takvimi
Tayvan'da kullanılan Minguo takviminde ise Çin İmparatorluğu'nun dağılış, Çin Cumhuriyeti'nin kuruluş yılı olan 1912 başlangıç kabul ediliyor.
Miladi takvimde olduğu gibi 1 Ocak'ta yeni yıl kutlamaları yapılan Tayvan'da, Çin Yeni Yılı da geleneksel kutlamalar arasında yer alıyor.
Vikram Samvat takvimi
Nepal'in resmi takvimi olan Vikram Samvat, resmi belgelerde ve günlük hayatta kullanılırken, miladi takvim yardımcı olarak kullanılıyor.
Milattan önce 57 yılında başlayan takvimin, Hint Kralı Vikramaditya'nın Sakalar'ı yenilgiye uğrattığı tarihte başladığı düşünülüyor.
Bu takvime göre şu anda 2082 yılında olan Nepalliler, nisanda 2083 yılını tapınak ziyaretlerinin yanı sıra geçit törenleri ve müziklerle kutlayacak.
Myanmar takvimi
Myanmar'da idari ve uluslararası işlemler için miladi takvim esas alınırken, dini ve kültürel yaşamı düzenlemek için Myanmar takvimi kullanılıyor.
13-16 Nisan'a denk gelen tarihte yeni yılı kutlayan Myanmarlılar, Budist tapınaklarına giderek yeni yılı kutluyor.
Milattan sonra 638 yılında başlayan Myanmar takvimine göre şu anda 1387 yılı yaşanıyor.
İbrani takvimi
İsrail de idari işler için kullandığı miladi takvimin yanı sıra kabul ettiği İbrani takvimine göre dini ve kültürel etkinliklerin tarihini belirliyor.
Hem Güneş hem de Ay döngüsünü temel alan İbrani takvimine göre şu anda 5785 yılı içinde bulunuluyor.
Kaynak: AA
.
dikGAZETE.com
