İstanbul
Dünyanın önde gelen merkez bankaları ABD Başkanı Donald Trump'ın değişen tarife söylemleri ve artan belirsizlik atmosferinin etkisiyle para politikalarını ayarlamakta güçlük çekiyor. Bu süreçte birçok merkez bankası politika metinlerinde küresel ekonomik belirsizliklere vurgu yaparken, resesyon ve enflasyon ikilemi arasında para politikalarını dengede tutmaya çalışıyor.
ABD'nin "Önce Amerika" politikası kapsamında izlediği tarife politikasının enflasyonist baskıları güçlendirebileceği ve büyümeyi olumsuz etkileyebileceğine yönelik endişeler küresel ekonomi çevreleri tarafından yakından takip ediliyor.
Nisan ayında Kanada Merkez Bankası (BoC) Avustralya Merkez Bankası (RBA), Güney Kore Merkez Bankası, Polonya Merkez Bankası, Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Rusya Merkez Bankası (CBR) politika faizini sabit bıraktı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Yeni Zelanda Merkez Bankası ise politika faizlerinde indirime giderken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz artırım kararı aldı.
ECB resesyon risklerine karşı gevşemeyi sürdürdü
Avrupa Merkez Bankası (ECB), piyasa beklentileri doğrultusunda 3 temel politika faizini 25 baz puan düşürdü.
ECB'nin, yılın üçüncü yönetim kurulu toplantısında alınan para politikası kararlarının ardından yapılan açıklamada, bankanın mevduat faiz oranını yüzde 2,50'den yüzde 2,25'e indirdiği belirtildi.
ECB'nin refinansman faizi ile marjinal borçlanma faizini de 25'er baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 2,40 ve yüzde 2,65'e çektiğine işaret edilen açıklamada, faiz oranlarını düşürme kararının enflasyon görünümü ve dinamikleri ile para politikası iletim gücü temelinde alındığı kaydedildi.
Açıklamada, enflasyonda düşüş sürecinin iyi biçimde ilerlediği vurgulanarak, "Artan ticari gerginlikler nedeniyle büyüme görünümü kötüleşti." değerlendirmesi yapıldı.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, karar sonrası düzenlen basın toplantısında ticari gerilimlerin ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü riskleri artırdığını söyledi.
Lagarde, ekonomik görünümde olağanüstü belirsizlikler olduğuna işaret ederek, Avro Bölgesi ihracatçılarının ticarette yeni engellerle karşı karşıya olduklarını anımsattı.
Uluslararası ticaretteki kesintilerin, finans piyasasında gerilimleri artırdığını ve yatırımları olumsuz etkilediğini ifade eden Lagarde, "Ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü riskler arttı. Küresel ticaret gerilimlerindeki büyük tırmanış ve buna bağlı belirsizlikler ihracatı azaltarak Avro Bölgesi'nin büyümesini düşürecek." diye konuştu.
Lagarde, ticari sorunlara ilave olarak Rusya-Ukrayna Savaşı ile Orta Doğu'daki çatışma gibi jeopolitik gerginliklerin de belirsizlik kaynağı olmaya devam ettiğini ifade etti.
Yeni Zelanda ve Hindistan faiz indirimine gitti
Yeni Zelanda Merkez Bankası da beklentilere paralel olarak politika faizini 25 baz puan indirerek yüzde 3,50'ye çekti.
Bankadan yapılan açıklamada, yıllık tüketici enflasyonunun Para Politikası Komitesinin yüzde 1 ila 3 hedef bandının orta noktasına yakın kalmaya devam ettiği aktarılarak, firmaların enflasyon beklentileri ve çekirdek enflasyonun, orta vadede enflasyonun hedefte kalmasıyla uyumlu olduğu kaydedildi.
ABD'de yakın zamanda duyurulan tarife artışlarını, çeşitli ticaret ortaklarından gelen misillemeler ve artan jeoekonomik belirsizliğin küresel büyüme üzerinde önemli bir olumsuz etkiye sahip olacağı belirtilen açıklamada, bu durumun yerel ekonomik faaliyet üzerinde olumsuz etkilere sahip olacağı aktarıldı.
Hindistan Merkez Bankası da Mayıs 2020'den bu yana ikinci kez temel repo faiz oranını düşürerek para politikası duruşunu "nötr"den "destekleyici"ye çevirdi. Para Politikası Kurulu beklentilere paralel repo faiz oranını 25 baz puan indirerek yüzde 6'ya çekti.
Kurul, en son şubatta 25 baz puanlık faiz indirimine giderek gevşeme sürecine başlamıştı.
Para politikası metninde küresel ekonomik görünümün hızla değiştiği belirtilerek, son zamanlardaki ticaret tarifeleriyle ilgili önlemler, bölgeler genelinde ekonomik görünümü gölgeleyen belirsizlikleri daha da kötüleştirerek küresel büyüme ve enflasyon için yeni karşı rüzgarlar oluşturduğu kaydedildi.
Kanada ve Güney Kore nisanda politika faizlerini değiştirmedi
Kanada'da BoC, üst üste yedi toplantıda izlediği parasal gevşemenin ardından, politika faizini yüzde 2,75'te sabit tuttu.
BoC'den para politikası kararlarına ilişkin yapılan açıklamada, ABD'nin ticaret politikasındaki büyük değişim ve gümrük tarifelerindeki öngörülemezliğin belirsizliği artırdığına işaret edilerek, ekonomik büyüme beklentilerinin azaldığı ve enflasyon beklentilerinin yükseldiği kaydedildi.
Açıklamada, "tarifelerin kapsamının sınırlı olması" ve "uzun süreli ticaret savaşına" dair iki farklı senaryoda büyüme ve enflasyon tahminleri yer alırken, "ABD ticaret politikasındaki değişimin büyüklüğü ve hızı daha önce görülmemiş olduğundan, herhangi bir senaryodaki ekonomik sonuçlar hakkında alışılmadık derecede belirsizlik var." değerlendirmesi yapıldı.
BoC Başkanı Tiff Macklem karar sonrası düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin ticaret politikasındaki korumacı değişim ve kaotik uygulamanın belirsizliği artırdığına değinerek, bunun finans piyasalarını alt üst ettiğini, küresel büyüme beklentilerini düşürdüğünü ve enflasyon beklentilerini yükselttiğini dile getirdi.
Öte yandan, Güney Kore Merkez Bankası politika faizini değiştirmeyerek yüzde 2,75 seviyesinde sabit bıraktı.
Para politikası metninde, enflasyonun sabit kaldığı kaydedilerek, ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü risklerin birinci çeyrekteki ekonomik faaliyetlerin durgunluğu ve küresel ticaret koşullarındaki bozulma nedeniyle yoğunlaştığı bildirildi.
Metinde, küresel ekonominin küresel ticaret gerginliklerindeki tırmanıştan etkilenen büyüme ve enflasyon yolundaki belirsizlikler için artan aşağı yönlü risklerle karşı karşıya olduğu ifade edilirken, küresel finans piyasalarında, ABD'nin tarife politikalarına ilişkin devam eden belirsizlikler nedeniyle temel göstergelerde oynaklığın arttığı belirtildi.
CBR Para politikasını sıkı tutmaya devam ediyor
Rusya'da CBR politika faizini tahminlere paralel şekilde yüzde 21'de sabit bırakırken, bankadan yapılan açıklamada, mevcut enflasyonist baskıların güçlü kalmasına rağmen düşmeye devam ettiği aktarıldı.
Açıklamada, iç talep büyümesinin mal ve hizmet arzını genişletme yeteneklerini hala önemli ölçüde aştığı kaydedilerek, yüksek frekanslı verilere göre ekonominin kademeli olarak dengeli bir büyüme yoluna geri dönmeye başladığı ifade edildi.
CBR'nin enflasyonu 2026'da hedefe döndürmek için parasal koşulları gerektiği kadar sıkı tutacağının altı çizilen açıklamada, bunun para politikasının uzun süre sıkı kalacağı anlamına geldiği, kararların enflasyondaki düşüşün hızına, sürdürülebilirliğine ve enflasyon beklentilerine bağlı olarak alınacağı belirtildi.
Öte yandan, Polonya Merkez Bankası nisan ayında politika faizini tahminlere paralel şekilde değiştirmeyerek yüzde 5,75 seviyesinde tuttu.
Yapılan basın açıklamasında, enflasyonun hafifçe düştüğü ve merkez bankasının hedefine yakın seyrettiği kaydedilirken, çekirdek enflasyon hala yüksek kalmaya devam ettiği belirtildi.
Açıklamada, dünya çapında ekonomik faaliyet ve enflasyon görünümünün ticaret politikalarındaki değişikliklerle ilişkili olan belirsizliklerle dolu olduğu vurgulandı.
Macaristan tarafında MNB de politika faizini nisan ayında piyasa beklentileri doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 6,50 seviyesinde tutmaya devam etti.
TCMB 350 baz puan faiz artırımına gitti
Yurt içinde ise TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), nisan ayında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 350 baz puan artırarak yüzde 46'ya çıkardı.
TCMB'den faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Fatih Karahan başkanlığında toplanan Kurul'un, politika faizinin 350 baz puan artırarak yüzde 46'ya yükseltilmesine karar verdiği bildirildi.
"Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46'dan 49'a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41'den 44,5'e yükseltmiştir." ifadelerine yer verilen duyuruda, enflasyonun ana eğiliminin mart ayında gerilediği aktarıldı.
Duyuruda, aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin etkisiyle nisan ayında bir miktar yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceğinin öngörüldüğü bildirildi.
Öncü verilerin, yurt içi talebin ilk çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü etkisinin azaldığını ima ettiği vurgulanan duyuruda, "Küresel ticarette artan korumacı eğilimlerin küresel iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir." ifadelerine yer verildi.
TCMB'nin bir sonraki faiz kararı ise 19 Haziran 2025 Perşembe günü açıklanacak.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
