Uzmanlar, Trump'ın gümrük vergilerinin ABD-Hindistan ilişkilerinde türbülansa yol açtığı görüşü

İstanbul

Trump'ın Rusya'dan petrol ithalatı nedeniyle Hindistan'a ek yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına ilişkin başkanlık kararnamesini imzalamasıyla Yeni Delhi, dünya çapında en yüksek gümrük vergileri uygulanan ülkeler arasına girdi.

ABD ile Hindistan arasındaki gerginlik, Trump'ın Hindistan'ı "haksız" ticaret uygulamalarıyla suçlamasıyla başlarken Washington tarafı, Yeni Delhi'yi tarım ve süt ürünleri pazarlarını açmaya çağırdı. Hindistan ise tarım ülkesi kimliğiyle kendisi için hayati önem taşıdığını belirttiği bu hassas alanlarla ilgili taleplere direndi.

Trump, müttefiklerini ve rakiplerini yeni ticaret anlaşmalarına doğru iterken gümrük tarifelerine dair görüşmeleri ilk başlatan ülkelerden Hindistan ile müzakereler sonuçsuz kalmaya devam ediyor. Bu çıkmaz ise "Önce Amerika" kampanyasının merkezinde ABD ekonomisini canlandırmak olan Trump'ı hayal kırıklığına uğrattı.

ABD ile Hindistan arasındaki ikili ticaret, geçen yıl 190 milyar doları aşarken Washington'un Yeni Delhi ile yaklaşık 45 milyar dolarlık ticaret açığı var.

Trump'ın Hindistan'dan ithalata gümrük vergisi uygulaması, Rus petrolü ve savunma ekipmanı satın alımına yaptırımlar getirmesi ve ABD'li yetkililerin Hindistan'ın Ukrayna savaşını dolaylı finanse ettiği yönündeki suçlamaları, ilişkileri daha da gerginleştirdi.

Yeni Delhi ise Moskova'ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle tedarik zincirlerinin kesintiye uğradığı dönemde ABD'nin Rus petrolünün ithalatının devamını teşvik ettiğini hatırlatarak Washington'a karşılık verdi.

Trump'ın, Hindistan ile Pakistan arasında ateşkesin sağlanmasında arabuluculuk yaptığını defalarca iddia etmesi, durumu daha da karmaşık hale getirirken Yeni Delhi ise Trump'ın adını anmadan iddialarını yalanladı.

"Trump'ın odağında ticaret var"

Çin-Amerika Araştırmaları Enstitüsünden Asya-Pasifik stratejik politika uzmanı Sourabh Gupta, "Trump'ın öncelikleri konusunda çok özel fikirleri var ve onun önceliği her şeyden önce ticaret meseleleri." dedi.

ABD Başkanı'nın yeni dönemindeki politikasının merkezine ilişkin değerlendirmede bulunan Gupta, "(Trump) Hindistan veya diğer müttefiklerle olan daha geniş stratejik ilişkilere o kadar odaklanmıyor. İkinci başkanlık döneminin ilk yılında öncelikli odak noktası ticaret, daha spesifik olarak ticaret açığını azaltmak ve sanayiyi ABD'ye geri getirmek." diye konuştu.

Hindistan'ın İran ve Rusya ile uzun süredir devam eden ilişkileri, Yeni Delhi'nin tarafsızlık dönemine kadar uzanırken Gupta, "Bu ilişkiler, pekiştirilmemiş olsaydı son 15 yılda gelişemezlerdi çünkü bunlar, önceki 75 veya 50 yıl boyunca iyi bir şekilde beslenen eski ilişkiler, bu yüzden Hindistan bu ilişkileri sürdürebiliyor." ifadelerini kullandı.

Gupta, "ABD-Hindistan ilişkilerinde belli bir derecede türbülans var ancak bu, liderler düzeyinde oluyor. İlişki, liderler düzeyinin altında, çok üst düzey yetkililer düzeyinde aslında oldukça sağlam." dedi.

Hindistan'ın Rusya ile bağlarını tamamen kesmeye isteksiz olduğunu belirten Gupta, "Hintler, Rusya ile ilişkilerinden vazgeçmeyecekler ancak ABD ve AB'nin yaptırımları nedeniyle Rusya ile bağlarının bazı unsurlarından taviz verecekler." değerlendirmesinde bulundu.

ABD ile gerilimlerinin olmasına rağmen Hindistan'ın stratejik vizyonundaki sürekliliğin altını çizen Gupta, "Hindistan, ABD ile jeopolitik ilişkilerini derinleştirme konusunda sürekli zirveye ulaşmaya çalışıyor." dedi.

"ABD, Hindistan'a karşı haklı çıkmak için Moskova ile ilişkilerini bahane ediyor"

Uluslararası Kriz Grubu'nun kıdemli Hindistan analisti Praveen Donthi de ABD'nin Hindistan'a karşı eylemlerini haklı çıkarmak için Yeni Delhi'nin Moskova ile ilişkilerini kullandığını, bunun Hindistan'ın gümrük vergilerindeki şartları kabul etmesi için taktiksel hamle olabileceğini söyledi.

Donthi, gümrük vergisi savaşını kazanmanın Trump'ın önceliği olmaya devam ettiğini ancak onun yaklaşımının dost ile düşman arasındaki çizgiyi bulanıklaştırarak jeopolitik denklemleri karmaşıklaştırdığını belirtti.

ABD ile Hindistan arasındaki gerilimin ikili ilişkileri kalıcı olarak etkilemeyeceğine dikkati çeken Donthi, iki tarafın da son yirmi yıldır ilişkilerini güçlendirdiğini ve bu aksaklıklar ile bazı güven eksikliklerine rağmen bu yolda devam edeceklerini söyledi.

"Hindistan-ABD ilişkilerinin stratejik yönünün etkileneceğini düşünmüyorum"

Çalkantılı bir dönemde bile Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'ın Trump'ın göreve başlama töreni ve Quad toplantısı da dahil olmak üzere ABD'ye yaptığı çok sayıda ziyaret, diplomatik ilişkilerin sürdürüldüğünü gösteriyor.

Merkezi Yeni Delhi'de bulunan düşünce kuruluşu Observer Research Foundation'ın Araştırma ve Dış Politika Başkan Yardımcısı Profesör Harsh V Pant da Trump'ın müzakerelerde avantaj elde etmek için birçok tartışmalı konuyu bir araya getirdiğini vurguladı.

Pant, "İran, Rusya ve ticaret gibi birçok konuyu ve tabii ki Pakistan ile olan bağları bir araya getirerek Hindistan'a baskı uyguluyor ve bu avantajın Hindistan ile anlaşmayı sonuçlandırmasında kendisine fayda sağlayacağını umuyor." görüşünü savundu.

Ticaret anlaşması gerçekleşene kadar kısa vadeli türbülansın kaçınılmaz olduğuna inandığını söyleyen Pant, "Hindistan-ABD ilişkilerinin stratejik yönünün etkileneceğini düşünmüyorum çünkü bu ilişkiler, Hint-Pasifik'teki temel yapısal gerçeklere dayanıyor. Bu ilişkiler, bireysel başkanlık veya Hindistan liderliğinin eğilimlerine dayanmıyor." diye konuştu.

Trump'ın eylemlerinin ABD'nin güvenilirliğini sorgulayan iç tartışmaları tetikleyebileceği konusunda uyarıda bulunan Pant, "Hindistan'da ABD'ye güvenilir bir ortak olarak güvenilip güvenilemeyeceği konusundaki tartışma bir kez daha alevlenecek." ifadesini kullandı.

"ABD, Hindistan'ı Çin'e yakınlaştırıyor"

Trump'ın çatışmacı tutumu, New Delhi ile Pekin arasındaki ilişkilerin gelişmesini istemeden hızlandırmış görünüyor.

Uluslararası Kriz Grubu'nun (ICG) ABD-Çin ilişkileri kıdemli danışmanı Ali Wyne, Trump'ın eylemlerinin ABD-Hindistan ilişkilerindeki uzun süredir devam eden ivmeyi bozduğunu belirterek, Trump'ın "ABD-Hindistan ilişkilerini ilerletmektense ABD-Çin ilişkilerini sıfırlamak için taviz vermeye daha istekli" olduğunu öne sürdü.

Wyne, Trump'ın taktiklerinin ABD'nin küresel etkisini zayıflattığına ve Yeni Delhi'nin Washington ile değişken bir dönem bekleyerek çok yönlü stratejisini geliştirmesine yol açtığına inandığını söyledi.

Bu görüşe katılan Donthi de bu değişimin Yeni Delhi'yi Pekin'e yaklaştırdığını belirtti, Gupta ise "Hintler, Çin ile ilişkilerini düzeltmek zorundalar ancak bunu yapmıyorlar." dedi.

Kaynak: AA