SU-24 uçağı, 1970 ve 1980’li yıllarda Sovyetler Birliği’nin her türlü hava koşulunda görev yapabilen en gelişmiş havadan tecrit ve saldırı uçağı olarak tasarlandıİşte düşürülen uçağın özellikleri:SU-24, 1970 ve 1980’li yıllarda Sovyetler Birliği’nin her türlü hava koşulunda görev yapabilen en gelişmiş havadan tecrit ve saldırı uçağı olarak tasarlandı. İki koltuklu, çift motorlu uçak Rusya ’nın ilk entegre sayısal seyrüsefer/atak sistemiyle donatılmıştı. SU-24’ün konfigürasyonu F-111 ile benzerlikler ihtiva eder. Eski Sovyet cumhuriyetleri hava kuvvetleri ve ayrıca başka birkaç ülkede daha halihazırda kullanılmaktadır.TEKNİK ÖZELLİKLERİ:Mürettebat : 2 PilotUzunluk : 22.67 metreYükseklik : 6.19 m metreKanat açıklığı : 17.63 metreAğırlığı : 35,910 kgServis tabanı : 11,000 metreHız : 3.1 machMotor : 2 adet Saturn/Lyulka AL-21F-3A turbojetsMotorun İtiş Gücü : 75 kNSİLAHLAR1 adet GSh-6-23mm top4 adet Kh-23 (AS-7 ’Kerry’)4 adet Kh-25ML (AS-10 ’Karen’)2 adet Kh-28 (AS-9 ’Kyle’)2 adet Raduga Kh-58 (AS-11 ’Kilter’)3 adet Raduga Kh-31P2 adet Kh-29L/T (AS-14 ’Kedge’)2 adet Kh-592 adet R-60 (AA-8 ’Aphid’)2 adet R-73 (AA-11 ’Archer’)2 adet KAB-500KR2 adet KAB-500LKULLANAN ÜLKELER:Afganistan1980’lerde Afganistan Hava Kuvvetleri renklerinde 15 adet Su-24MK rapor edilmiştir, ancak 1989 yılında ülke silahlı kuvvetlerince kaydının silinmiş olması muhtemeldir....CezayirCezayir Hava Kuvvetleri 39 adet satın almıştır. 32 adet Su-24M2’ye güncellenmiş Su-24MK ve 4 adet Su-24MR halen hizmettedir....AngolaAngola Hava Kuvvetleri ’nin Beyaz Rusya olduğu sanılan bir kaynaktan 12 adet Su-24 satın aldığı yönünde doğrulanmamış istihbarat raporları mevcuttur. Bir adet Su-24 2008 yılında Catumbela Hava Üssü’nde görülmüştür....AzerbaycanKasım 2008 itibarıyla Azerbaycan Hava Kuvvetleri ’nde 11 adet Su-24 hizmettedir ....Beyaz RusyaSovyetler Birliği’nden kalan 22 adet Su-24MK ve 12 adet Su-24MR olmak üzere 34 adet Su-24 Beyaz Rusya Hava Kuvvetleri ’nde hizmettedir....İranİran-Irak Savaşı sonrasında İran İslam Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri tarafından 24 ila 36 adet Su-24 satın alınmıştır....IrakIrak Hava Kuvvetleri tarafından 24 adet alınmıştır ancak 2003 Amerikan işgali’nden kutrulan olmamıştır. İlk körfez savaşı sırasında 24 uçağın tamamı İran’a gönderilmiş ve İran İslam Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri ’nde hizmete girmiştir; bkz. yukarı....KazakistanKazakistan Ordusu’nda 25 adet hizmettedir....LibyaLibya Hava Kuvvetleri 8 adet Su-24MK satın almıştır. 6 ’sı halen envanterindedir, bir tanesi yangında tahrip olmuştur....RusyaKasım 2008 itibarıyla 415 adet hizmettedir. Rusya Hava Kuvvetleri - Kasım 2008 itibarıyla 321 uçak hizmettedir. Rus Donanması Hava Gücü - Kasım 2008 itibarıyla 94 uçak hizmettedir....Suriye20 kadar uçağın Suriye Hava Kuvvetleri ’nde hizmette olduğu rapor edilmiştir....UkraynaKasım 2008 itibarıyla 230 Su-24 hizmettedir....ÖzbekistanSovyetler Birliği’nden kalan bazı uçakların hizmette olması muhtemeldir.Havada yakıt ikmali ve daha fazla cephane ile daha yüksek atak kabiliyetlerini kapsayan SU-24 güncelleştirme çalışmaları 1971 yılında başladı. T-6M-8 prototipi ilk olarak 29 Haziran 1977 yılında uçuruldu ve ilk SU-24M üretim modeli 20 Haziran 1979 yılında havalandı. Uçak 1983 yılında hizmete alındı. Su-24M ’nin gövdesi 0.76 m (30 in) uzatıldı ve içine yeni hücum radarı ile yakıt ikmal sondası konuldu. Yeni uçak eskisinden üç parçalı sondanın yerine gelen tekli sonda ile ayırt edilebilmekteydi. Ayrıca yeni bir PNS-24M ataletsel seyrüsefer sistemi ve sayısal bilgisayar da eklendi. Lazer ve TV güdümlü bombalar, ayrıca KH-14 (AS-12 ’Kegler’) ve Kh-59 (AS-13 ’Kingbolt’) füzeleri ile uyumluluk için gövde altı iskele tarafındaki bir çıkıntı içine Amerikan Pave Tack benzeri Kaira-24 lazer işaretleme/TV sistemi monte edildi. Yeni eklemeler ile yakıt kapasitesi 85 l (22.4 galon) düştü. Su-24M 1981-1993 yılları arasında üretilmiştir.Su-24MK (’Fencer-D’)Su-24M daha az aviyonik ve silah kapasiteli ihraç modeli. İlk uçuşu T-6MK adıyla 30 Mayıs 1987’de, Su-24MK adıyla 17 Mayıs 1988’de yapıldı. 1988-1992 yılları arasında üretilmiş ve Cezayir, İran, Irak, Libya ve Suriye’ye satılmıştır.Su-24MR (’Fencer-E’)Taktik keşif modeli. İlk uçuşu T-6MR-26 adıyla 25 Temmuz 1980, Su-24MR adıyla 13 Nisan 1983’te yapıldı. Arazi izleme radarı da dahil Su-24M’in seyrüsefer sistemlerinin çoğuna sahiptir ancak Orion-A hücum radarı, lazer/TV sistemi ve makinalı tüfek çıkarılmış, yerine 2 adet panoramik kamera, ’Aist-M’ (’Stork’) TV kamerası, RDS-BO ’Shtik’ (’Bayonet’) yan izleme hava radarı (SLAR) ve ’Zima’ (’Winter’) kızılberisi keşif düzeneği yerleştirilmiştir. Diğer alıcılar pod sistemi içinde taşınmaktadır. 1983-1993 yılları arasında üretilmiştir.Su-24MP (’Fencer-F’)Yakovlev Yak-28 ’in yerini almak için geliştirilen elektronik istihbarat modeli. İlk uçuşu T-6M-25 adıyla 14 Mart 1980, Su-24MP adıyla 7 Nisan 1983’te yapıldı. Su-24MP istihbarat alıcılarının yerleştirildiği ilave antenlere sahiptir. Laser/TV sistemi iptal edilmiş ancak makinalı tüfek ve savunma amaçlı 4 adet R-60 (AA-8) füze sistemi muhafaza edilmiştir. Sadece 10 adet üretilmiştir.Halen kullanılmakta olan Su-24M ve Su-24MK modelleri için içlerinde GLONASS, çok işlevli göstergeler ile güncelleştirilmiş kokpit, Head-Up Display (HUD), sayısal hareketli harita üreteci, kaska monteli görüş sistemi, R-73 (AA-11 ’Archer’) havadan havaya füzesi de dahil olmak üzere son teknoloji güdümlü silahlar için provizyonun da olduğu bir yenileştirme programı yürütülmektedir. Su-24M ve Su-24MK’nin yeni kokpit ve seyrüsefer sistemleri ile donatılıp donatılmayacağı bilinmemektedir. Yenilenmiş uçak Su-24M2 olarak adlandırılmıştır.(İHA)

HABERİ SİTEDEN OKU...