“Uyku tüm canlılarda gözlenen doğal bir dinlenme biçimidir” diyen Yrd.Doç.Dr.Rıdvan Üney, “Canlılar günlük işlevlerini gerçekleştirebilmek için uykuya ihtiyaç duyarlar. Uyku tam anlamıyla şuursuzluk olarak nitelendirilemez. İnsanın uyanma ve uyandırılabilme durumu vardır. Kişinin yeterli uyku almaması unutkanlık, sinirlilik, dikkat dağınıklığı gibi sorunlara neden olabilir.
Ayrıca gereğinden fazla uyku depresyon gibi rahatsızlıklardan kaynaklanıyor olabilir. Uyku insan ömrünün en az 1/3'ünü oluşturur. İnsanların dinlenme gerekliliği nedeniyle günün uygun zamanını uykuda geçirirler. Sağlıklı bir uyku, bizi ertesi günün yoğunluğuna karşı dayanıklı kılar. Enerjik olmamızı sağlar” diye konuştu.
Uykuya dalma sorunu, erken uyanma, geç uyanma gibi gece uyanmalarının da önemli bir sorun olduğunu kaydeden Yrd.Doç.Dr.Rıdvan Üney, “Gece sık uyanma bazen bir sağlık sorunun göstergesi iken, bazen de normal bir durumdur” diye konuştu.
Yrd.Doç.Dr.Rıdvan Üney, gece sık uyanma 20 nedenini şöyle sıraladı:
“Yatağın konforsuzluğu:
Konforsuz ve bedeni rahatsız eden aşırı sert veya aşırı yumuşak yataklar; kişinin kas ev iskelet sistemini bozarak, sık uyanma nedeni olabilir.
Farklı bir yerde uyumak:
Alışkın olduğunuz yer dışında farklı bir ortamda, gürültülü ya da aşırı sessiz bir ortamda uyumak sık uyanmanıza sebep olabilir. Anacak kişi belirli bir süre sonra bu rahatsız edici nedenleri duymaz ve çoğunlukla uyanmaz. Örneğin demiryoluna, havaalanına ya da anayola yakın evlerde uyumak.
Fazla yemek yedikten sonra uyumak:
Ağır ve fazla yemek yemek ya da geç saatte yenilen yemekten hemen sonra uyumak, kişinin gece uyanmasına neden olabilir.
Çok sıcak:
Aşırı sıcak havalar veya kışın çok sıcak bir ortamda uyumak uykunuzu bozabilir. Genelde sabaha karşı saat 3.00 gibi vücut kendi sıcaklığını düşürerek enerji harcamasını azaltmaya çalışır. Ancak ortam fazla sıcaksa kişi uyanır.
Huzursuz bacak sendromu:
Bazen ilaçlar nedeniyle bazen ise nedensiz ortaya çıkan huzursuz bacak sendromunda, kişi bacağını rahatsız ve huzursuz hisseder ve bu nedenle sık uyanır.
Jet lag:
Uzun uçak seyahatleri sonucunda kişinin gece gündüz kavramı karışabilir. Özellikle saat farkının çok olduğu ülkelere gidişte kişi birkaç gün oranın saatine göre değil, geldiği ülkenin saatine göre uyanır. Uyku apnesi: Burun ya da ağız solunumunun 10-40 saniye durmasıdır. Ancak karın kası hareketleri devam eder ve hasta nefes alıyormuş gibi görünür. Kişi gecede 300 kez bu durumu yaşayabilir. Bu durum da sık uyanmaya neden olabilir.
Fizyolojik uyanma:
Uykunun 2 dönemi vardır. Bu dönemler gece boyunca 3-4 kez, artar da birbirini takip eder. Bu dönemlerden biri, uyanık olduğumuza yakın zihnimizin hareketli olduğu bir dönemdir. Zaman zaman bu dönemlerde uyanma olabilir.
Kan şekerinin düşmesi:
Kullanılan ilaçlar ya da şeker hastalığı nedeniyle gece uykuda kan şekeri düşebilir. Bu da sık uyanma sebebi olabilir.
Bedensel hastalıklar:
Romatizmal hastalıklar, ortopedik sorunlar, burun tıkanıklığı, ağrılar da sık uyanmaya neden olabilir.
Gebelik:
Gebelik döneminde sırt üstü yatıldığında, hem kan dolaşımı hem de bebeğin basısı uykuda sık uyanmaya sebeptir.
Stres:
Stresli dönemlerde sık uyanma çokça görülür. Ertesi gün stresimizin yüksek olacağı her hangi bir problem var ise uyku kalitemiz bozulur. Sınav, iş görüşmesi, iş yerinde tartışmalı ortam, eşle çatışma bunlardan bir kaçıdır.
Ruhsal hastalıklar:
Hemen hemen tüm ruhsal bozukluklarda, özellikle; depresyon, panik bozukluk, endişe bozukluğu gece sık uyanma ve dinlenememe yakınması çoktur.
Gece nöbeti ya da gece vardiyası olan işlerde çalışmak:
Kişinin uyku döngüsünü bozabilecek çalışma koşulları, vardiya olmayan dönemlerde de kişiyi gece uyandırabilir.
Uygunsuz uyku alışkanlığı:
Geç yatmak bazı kişiler için alışkanlık olmuştur. Uyku ritmini değiştirmek istediklerinde yani artık erken uyumak istediklerinde, bir süre sık uyanırlar.
Kullanılan ilaçlardan dolayı oluşan uykusuzluk:
Bazı ilaçlar, hatta uyku ilaçları bile kişinin uykusunu bozabilir. Bu durum çok nadir değildir. Bu nedenle kişi ilacı bıraksa dahi hekimini bu konuda bilgilendirmelidir.
Kâbus görme:
Stresli dönemlerde, ilaç yan etkisi olarak ya da kişide herhangi bir nedene bağlanamayan kâbuslar uyku düzenini bozabilir.
Alkol- uyuşturucu madde kullanmak:
Alkol veya uyuşturucu kullanan kişilerde sık uyanma kural gibidir. Bazıları çözüm olarak daha fazla alkol ve uyuşturucu alır. Ve sonunda kısır döngü gelişir. Sık uyanmamak için aldığı maddeler sonunda uykusuzluğa sebep olur.
Adet dönemi ile ilişkili uyku bozukluğu:
Adet öncesi dönemin gerginliğine bağlı olarak sık uyanma görülebilir. Bu adet öncesi sinirlilik/mutsuzluk sendromun bir parçasıdır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu:
Bu rahatsızlığı olan kişiler, erken yaşlardan itibaren sık uyanma sorunu yaşamaktadırlar. Uykunun kaliteli olması ve kişinin ertesi güne hazırlanabilmesi için bu problem ortadan kaldırılmalı veya tedavi edilmelidir. Sorun devam ederse psikolojik ve psikiyatrik sorunlar için uygun bir ortam oluşur.”
dikGAZETE.com