İSTANBUL (AA) - ABD'de dün yüzde 2,89'a kadar yükselen 10 yıl vadeli tahvil faizleri ve birbirini tetikleyen satışlarla Dow Jones endeksi puan bazında tüm zamanların, yüzdesel olarak ise 2011 yılından bu yana en sert düşüşünü gerçekleştirdi.
Dow Jones endeksi yüzde 4,60, S&P 500 endeksi yüzde 4,10 ve Nasdaq endeksi de yüzde 3,78 değer kaybederken, yüzde 2,89 seviyesinden gelen alımlarla düşüşe geçen 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 2,70'in hemen üzerinde dengelendi. Analistler, uzun vadeli görünümüne bakıldığında borsaların 2016 yılından bu yana önemli bir düzeltme hareketi yapmadan yükseliş trendi içinde hareket ettiğini belirterek, beklenen düzeltme hareketinin sert olmasını algoritmik işlemlerinin birbirini tetiklemesine bağlıyor.
Bununla birlikte düzeltmenin şimdi yaşanmasının ardında ise cuma günü açıklanan istihdam raporundaki güçlü ücret artışının enflasyon ve faiz artırım endişelerini artırmasının yanı sıra siyasi açıdan daha önce hiç tecrübe edilmeyen gelişmelerin yaşanmasının da yattığını ifade eden analistler, vadeli işlemlere bakıldığında düşüş eğiliminin bugün de devam edebileceğine dikkati çekti. Siyasi tarafta, ABD Başkanı Donald Trump'ın Cumhuriyetçi Kongre üyeleri tarafından hazırlanan ve FBI'ın üst düzey yöneticilerini "kurumu siyasallaştırmakla" ve "Rusya soruşturmasını suistimal etmekle" suçlayan belgeyi kamuoyuna açması öne çıkıyor. Analistler, bu gelişmelerin ülkeyi anayasal bir krize sürükleyebileceği tartışmalarının yapıldığını ifade etti.
Avrupa tarafında, küresel pay piyasalarındaki satış dalgası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Mario Draghi'nin dünkü konuşmasının gündemin alt sıralarına inmesine neden oldu. Draghi, dünkü konuşmasında "Enflasyonun hedefimiz olan yüzde 2'nin altında ancak yüzde 2'ye yakın seviyelere yakınlaşacağı konusundaki güvenimize rağmen bu konuda henüz zafer ilan edemiyoruz" ifadelerini kullandı. Avrupa gündeminde ilk sıralarda yer alan Almanya'daki hükümet kurma çalışmalarından ise dün de bir sonuç çıkmadı. Dün ABD'de düşüşler hızlanmadan kapanan Almanya'da DAX endeksi yüzde 0,76, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,46 ve Fransa'da CAC 40 endeksi de yüzde 1,48 değer kaybetti.
Dün akşam saatlerinde ABD piyasalarında etkili olan satış ağırlıklı seyir Asya piyasalarıyla bugüne de taşındı. Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 5,4 değer kaybederek Ekim 2017'den bu yana en düşük seviyesine gerilerken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 2,7 geriledi.
Yurt içinde, dün beklentilerin altında kalan enflasyon verisinin etkisiyle 118.000 puanın üzerini test eden BIST 100 endeksi, dünya borsalarındaki satış dalgasının güçlenmesiyle düşüşe geçerek, günü yüzde 1,07 azalışla 116.853 puandan tamamladı. Dün 3,7848'den kapanan dolar/TL ise bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 3,7850 seviyelerinden işlem görüyor.
Analistler, ABD pay piyasalarında başlayan ve dünya geneline yayılan düşüşe gelecek tepki alımlarının gücünün izlenmesi gerektiğini belirterek, "korku endeksi" olarak adlandırılan VIX endeksinin dünkü hızlı yükselişi sonrasında yönünün de takip edilmesi gerektiğini dile getirdi. VIX endeksi dün 16 puan seviyelerinden 36 puan sınırına kadar çıkmıştı. BIST 100 endeksinin, dünya borsalarına paralel güne düşüşle başlayabileceğini vurgulayan analistler, 115.000 ve 112.500 desteklerinin öne çıkacağını söyledi.
Muhabir: Bekir Gürdamar