Cumhuriyet'in tanığı Pembe Köşk'e, 3,5 yılda 57 bin ziyaretçi

ANKARA - YASEMİN KALYONCUOĞLU

İsmet İnönü'nün kızı ve İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla ziyarete açılacak Pembe Köşk'te bu yıl sergilenecek eserleri AA muhabirine anlattı.

Annesi Mevhibe İnönü ile babası İsmet İnönü, eşi gazeteci Metin Toker'in koyduğu isimle anılan, baba evi Pembe Köşk'te 48 yıl yaşadıkları belirten Toker, "Bu çok az insana nasip olan bir şey. Bu evde çok şey yaşandı. Çocuklarım bu evde doğdu. Pembe Köşk'ün bu kadar iyi korunmasının nedeni, bizim bu evde hep yaşamamız. Babam Cumhurbaşkanı olduğu zaman annem itiraz etti ama 12 sene müddetle Cumhurbaşkanlığı Köşkü'ne gittik. O zamanda da biz hep buraya gelip gittik." dedi.

Cumhurbaşkanlığı Köşkü'nün Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 1932-1938 yıllarında oturduğu, pembe renkli, önü sütunlu bir ev olduğunu anımsatan Toker, babası İsmet İnönü, Cumhurbaşkanı olunca oraya geçtiklerini ifade etti.

Toker, "Bugün Atatürk'ün evi olarak gezdirilen müze ev bizim kaldığımız, Atatürk'ün yaşadığı ev değil. Gezdirilen ev yani bugünkü müze ev Atatürk'ün Cumhuriyet kurulduktan itibaren 1932 yılına kadar oturduğu ev. Latife Hanım o eve gelin geliyor. Latife Hanım bir yatak odası ve kütüphane ilave ediyor." dedi.

Toker, Pembe Köşk'ü hiç bırakmadıklarını, önemli günlerde de köşke geldiklerini vurgulayarak, "Bu perdeler, bu koltuklar hep yaşadı. Koltuklardan bazıları 1923'den kalma. Hepsi tarihe tanıklık etmiş çok özel eşyalarımız var." ifadesini kullandı.

Özden Toker, Pembe Köşk'le ilgili çok az bilinen bir detayı paylaşarak, "Erdal ağabeyim ve ben aynı odada, evin ana salonunun üstündeki odada doğduk. Aynı odada babamız İsmet İnönü vefat etti. O odanın duvarında 'Allah'ın dediği olur' yazılı bir ayet bulunuyor. Pembe Köşk'ün her yeri tarih dolu." bilgisini aktardı.

1983'te İnönü Vakfı'nı ağabeyi Prof. Dr. Erdal İnönü'nün fikriyle kurduklarını belirten Toker, "Bu evde Atatürk'ü görme imkanımız, onunla aynı masada yemek yeme şansımız oldu. Ağabeyimin sünnet düğünü de bu evde yapıldı. Atatürk bu düğüne katıldı. Bu evin anıları çoktur ve hepsi önemlidir." diye konuştu.

Annesi Mevhibe İnönü'nün her eşyasını özenle müze için sakladığını, mekanın hazır olmasıyla iki katlı Pembe Köşk'ün ilk katını müzeye çevirdiklerini kaydeden Özden Toker, "İsmet Paşa'nın çocukları olarak üç kardeş eşyaları paylaşabilirdik ama gördüklerimizi, yaşadıklarımızı tarihi bir sorumluluk olduğu için milletimizle paylaşmak istedik." dedi.

Pembe Köşk'ün 35 yıldır ziyarete açık olduğuna işaret eden Toker, yaklaşık 30 yıla yakın bir süredir Pembe Köşk'te ziyaretçileri kendisinin karşıladığını ve gezdirdiğini bildirdi. Son 3,5 yılda 57 bin 600 kişinin müzeyi ziyaret ettiğini aktaran Toker, köşkün 23 Nisan ve 29 Ekim'i içine alan yaklaşık birer aylık sürede yılda iki kez ücretsiz ziyarete açıldığını vurguladı.

Toker, bu senenin temasının, "Cumhuriyet'in İlk On Yılının Hikayesi, Pembe Köşk'te" konulu olduğunu ve konuya ilişkin fotoğraf, belge ve objelerin sergileneceğini kaydetti.

Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen tarafından müzeye geçen yıl bağışlanan İsmet İnönü'nün bal mumu heykelinin ziyaretçileri ilk karşılayan obje olduğunu belirten Toker, köşkün girişinde, İnönü ailesine ait Cumhuriyet'in ilk yıllarında kullanılan eserlerin yer aldığını aktardı.

Toker, bu yıl ilk kez özel bir eserin de ziyaretçilere sunulacağını vurgulayarak, "Bu yıl ilk kez Birinci ve İkinci İnönü zaferlerinden sonra bir hediye olarak Buhari Ahalisi tarafından Atatürk'e, babama ve İzmir'de bayrağı çekecek olan ilk Türk askerine verilen 'Altın Yıldızlı Kılıç'ı sergiliyoruz. Gerçi biz diğerlerini bilmiyoruz ama İsmet Paşa'ya verileni sakladık." bilgisini paylaştı.

İsmet Paşa'nın Harp Akademisi'ni birincilikle bitirdiği için kendisine takdim edilen madalya ile Gazi Mustafa Kemal'in Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra İsmet Paşa'ya tevdi ettiği madalyanın da sergilendiği bilgisini veren Özden Toker, aile resimlerinin de Köşk'ün girişinde yer aldığını bildirdi.

Bağ evi olarak 1923'te İsmet Paşa'nın aldığı Pembe Köşk'e, Atatürk'ün talimatlarıyla balo salonu ilave edildiği bilgisini de paylaşan Toker, evin birinci katında balo salonu haricinde iki oda daha bulunduğunu kaydetti.

Mevhibe İnönü'nün Cumhuriyet'in ilk 10 yılında giydiği özel kıyafetlerin özellikle sergilendiğini bildiren Toker, Yunan Başbakanı Venizelos'un Kurtuluş Savaşı'ndan sonra iki ülke arasındaki dostluğun gelişmesi için Türkiye'ye geldiği zaman Ankara Palas'ta verilen davette Mevhibe İnönü'nün giydiği elbisenin de sergilenen kıyafetler arasında yer aldığını anlattı.

Toker, İsmet Paşa'nın atkıları, şapkaları, bastonları, giysilerinin de özenle sergilendiği müzede, satranç takımlarından kahve fincanlarına, yemek takımlarımdan yağlı boya resimlere kadar pek çok eşyanın tarihseverlere sunulacağını aktardı.

"Seyr-i Türkiye Karadeniz Vapuru"nun videosu ve "Cumhuriyet'in İlk On Yılı Belgeseli"nin de ziyaretçilere izletileceğine değinen Toker, Köşk'te yer alan tabloların da ilk gün nereye asıldıysa orada sergilenmeye devam ettiğini vurguladı.

Müze bugünden itibaren 2 Aralık'a kadar ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek.

Kaynak: AA