Belem
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı'nın (COP30) ilk haftasında, küresel ortalama sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırma hedefi, dönüşümün finansmanı, adil geçiş, yerel katkılar ve uluslararası işbirliği öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.
COP30'da iklim inkarcılığı ve dezenformasyonla mücadeleye hız kazandıracak adımBrezilya'da düzenlenen BM İklim Zirvesi başladı????Bu yıl 10-21 Kasım'da Brezilya'nın ev sahipliğinde Para eyaletinin başkenti Belem'de düzenlenen COP30'un ilk haftası sona erdi.
Ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele için bir araya geldiği küresel zirvenin 30. toplantısında, hükümetler, bilim insanları, sivil toplum ve özel sektör temsilcileri emisyon azaltımı, uyum politikaları, iklim finansmanı, küresel karbon piyasaları, kayıp ve zarar mekanizmaları, adil geçiş, yerel katkı ve uluslararası işbirliği gibi konularda müzakerelere başladı.
Amazon Bölgesi'nde ilk kez gerçekleştirilen etkinlikte ormansızlaşma, biyolojik çeşitlilik ve Amazon'un küresel iklim sistemindeki rolü, doğal karbon yutaklarının korunması ve yağmur ormanlarının korunması gibi temalar da öne çıktı.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, COP30'un açılış konuşmasında, mevcut gidişatla küresel sıcaklık artışının devam ettiğini, 1,5 derecelik artış eşiğinin aşılmasının göze alınamayacak bir risk olduğunu bildirdi.
Başkan Lula da Silva, iklim zirvelerinde daha önce verilen taahhütlerin hızla hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
COP29 Başkanı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İklim Konuları Özel Temsilcisi Muhtar Babayev de iklim finansmanında verilen taahhütlerin yerine getirilmesi çağrısı yaptı.
Bağışçı ülkelere, geçen yıl COP29'da kabul edilen Bakü Finans Hedefi de dahil olmak üzere iklim finansmanı taahhütlerinin yerine getirilmesini talep eden faturayı gösteren Babayev, "Son tarih neredeyse geldi. Bu nedenle gelişmiş ülkeler, aradaki farkı kapatmak için her anı değerlendirmeli. Bunlar kolektif anlaşmalardı ancak uygulanmaları her bir ülkenin bireysel eylemlerine bağlı." ifadelerini kullandı.
Öte yandan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi İcra Sekreteri Simon Stiell de iklim finansmanında 2035'e kadar yıllık 1,3 trilyon dolar hedefinin ulaşılabilir ve gerekli olduğunu belirtti.
Ayrıca, Net Sıfır için Enerji Hizmeti Şirketleri İttifakı da enerji dönüşümü için yıllık yatırım hedefini, 148 milyar dolara yükselterek 2030'a kadar toplam 1 trilyon doların üzerine taşıdı.
Küresel ısınma 2100 bitmeden yeniden 1,5 derecenin altına çekilebilir
COP'un ilk haftasında fosil yakıtlardan uzaklaşma ve enerji dönüşümünde temiz kaynaklara vurgu yapılırken, dönüşüm sürecinin "adil ve düzenli" şekilde nasıl gerçekleştirileceğine odaklanmanın önemine dikkat çekildi.
İklim değişikliği ve küresel ısınma ile mücadelede temiz kaynakların kullanımının artırılması çağrısı yeniden yapıldı. Hedeflere ulaşmak için ülkelerin yenilenebilir enerjiyi mevcut durumdan 3 katına çıkarmaya, enerji verimliliğini ikiye katlamaya ve iklim finansmanını hızlandırmaya ihtiyacı bulunuyor.
Fosil yakıtlara yeniden yönelme riskinin de göz ardı edilmediği zirvede, enerji dönüşümünü hızlandırmak için zaman kaybına tahammül olmadığı, küresel ısınmanın yüzyıl bitmeden yeniden 1,5 derecenin altına çekilmesinin hala mümkün olduğu ifade edildi.
COP30'da işbirliği mesajları da verildi. İklim eyleminin yalnızca hükümetlerin sorumluluğuna bırakılamayacağı vurgulanırken, birden fazla aktörün bu sürece dahil edilmesinin önemi dile getirildi.
Zirvenin ilk haftasında Brezilya'nın yerli toplulukları protesto gösterileri yaptı
COP30'un ilk haftasında protestolar büyük ölçüde yerli halkın hakları, fosil yakıtlara karşı mücadele ve iklim müzakerelerinde adil temsil talepleri konularında yapıldı.
Çoğu barışçıl geçen eylemlerde yerli halktan oluşan gruplar, toprak haklarını savunmak ve Amazonlar'daki petrol arama faaliyetlerine karşı çıkmak amacıyla gösteri düzenledi.
Söz konusu protestolarda afetlere de dikkat çekildi. İklim değişikliği ve küresel ısınma kaynaklı doğal afetler 2024'te 45 milyon kişinin ülke içinde yerinden edilmesine ve 240 milyar doların üzerinde kayba yol açmıştı.
BM Uluslararası Göç Örgütü de sel, kuraklık ve benzer doğal felaketleri yaşayan milyonlarca kişi için işbirliği çağrısında bulundu.
COP30'da bu kapsamda, çoklu afet erken uyarı sistemlerine sahip ülke sayısının 119 ile rekor seviyeye ulaştığı bilgisi paylaşıldı.
COP'un ikinci haftasında hedefler için somut yol haritaları oluşturulacak
COP30'un ikinci haftasında müzakerelerin odağı ilk haftada olduğu gibi iklim finansmanı, özellikle uyum ve enerji dönüşümü için kaynak yaratma, fosil yakıtlardan çıkışın takvimi ve dili, ülkelerin güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanları (NDC) taahhütlerinin güçlendirilmesi olacak.
Ayrıca tropikal ormanların korunmasına yönelik yeni finans mekanizmaları, sürdürülebilir biyoyakıtlar ve genel enerji geçişi politikaları, iklim adaleti ve yerli halkların haklarının güvence altına alınması ve bu başlıkların nasıl uygulanacağına dair somut yol haritaları oluşturulacak.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com