SAO PAULO
Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi, Mato Grosso eyalet sınırları içindeki Xingu Yerli Parkı'nda bulunan topraklar ile Nambikwara ve Parecis yerli rezervlerinin aslında eyalete ait olduğu ancak federal hükümet tarafından kamulaştırıldığı gerekçesiyle eyalet yönetiminin federal hükümetten tazminat talep ettiği iki davayı 8 yüksek yargıcın oy birliği ile reddetti.
Mato Grosso eyalet yönetimi 1986 yılında Xingu Yerli Parkı'nın sınırları içinde eyalete ait boş topraklar olduğunu iddia ederek federal hükümet ve Ulusal Yerli Vakfı (FUNAI) aleyhinde dava açmıştı. Eyalet yönetimi, boş toprakların eyalete ait kamu malı olduğunu ve hiçbir zaman yerli mirasına dahil olmadıklarını ileri sürüyordu.
Toprakların gelişigüzel olarak bireylerin mülkiyetinde bulunduğunu belirten eyalet yönetimi, federal hükümet ve FUNAI'den 2 milyar Brezilya realinden (640 milyon dolar) fazla tazminat istiyordu. FUNAI ise söz konusu toprakların geleneksel olarak yerliler tarafından iskan edildiğini savunarak eyalet yönetimine itiraz ediyordu.
Karar duruşmasını izlemesine izin verilen Guarani Kaiowa ve Guarani Nhandeva yerli halklarından yaklaşık 150 kişi, duruşma öncesi yerli ritüellerini gerçekleştirirken celse sırasında dua etti.
Davaların raportörü Yargıç Marco Aurelio Mello, "Bu süreçte, sadece Xingu Yerli Parkı'na ait olan tüm arazilerin değil aynı zamanda parkı çevreleyen alanların çoğunun da yerlilerin kullanımında olduğu ile ilgili toplanan bol miktarda kanıt bulunuyor." dedi.
Topraklar 800 yıldır yerlilerin
Yargıç Marco Aurelio Mello, oy kullanırken bölgedeki yerli yerleşiminin en az 800 yıllık olduğunu kanıtlayan bir antropolojik rapor ve arkeolojik araştırmalara değinerek, "Xingu Parkı'nın bir parçası haline gelen arazilerin Mato Grosso eyaletine ait olmadığını, tarihsel olarak yerli halklar tarafından iskan edildiğini teyit edebiliriz." diye konuştu.
Yargıç Alexandre de Moraes ise kararını açıklarken yerliler tarafından işgal edilen boş araziler olmadığını ifade etti.
Moraes, "Yerlilerin bu geleneksel yerleşiminin inkarı yok. Mülkiyet hiçbir zaman eyalete geçmemiştir. Ulusal Yerli Vakfı kendi topraklarını kullandığı için eyalete tazminat ödemek zorunda değildir." değerlendirmesini yaptı.
Federal Yüksek Mahkeme ayrıca, yaklaşık 32 bin dolar olan dava masraflarının Mato Grosso eyalet yönetimi tarafından ödenmesine hükmederek, federal hükümet ve Ulusal Yerli Vakfı lehinde karar verdi.
Muhabir: Ömer Yetkin Acar
dikGAZETE.com