BM Genel Sekreteri Guterres: Gıda cephesindeki olumlu ivme, diplomasi için bir zaferi yansıtıyor

Lviv/Ankara

Guterres, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Lviv'de Potoçki Sarayı'nda gerçekleştirilen üçlü zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Böyle bir dönemde kendisini karşıladığı için Zelenskiy'e ve Ukrayna halkına teşekkür eden Guterres, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da zirveye katılmasından memnuniyet duyduğunu söyledi.

Guterres, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birkaç hafta önce tahıl sevkiyatı anlaşmasının imzalanması için İstanbul'da bir arada olduğunu hatırlattı.

Rusya-Ukrayna savaşının başından bu yana net olduğunu kaydeden Guterres, "Ukrayna'nın gıda ürünlerine ve Rus gıda ve gübrelerine tam küresel erişim sağlamadan küresel gıda krizine çözüm yok." dedi.

Guterres, bir aydan kısa bir süre içinde 21 geminin Ukrayna limanlarından ayrıldığını ve 15 geminin de Ukrayna'ya hububat ve diğer gıda malzemelerini yüklemek için İstanbul'dan yola çıktığını belirterek, Ukraynalı çiftçiler tarafından üretilen 560 bin tondan fazla tahıl ve diğer gıda maddesinin dünya çapındaki pazarlara doğru yol aldığını söyledi.

Ukrayna buğdayını taşıyan BM tarafından kiralanan ilk geminin, Afrika Boynuzu'nda kuraklıktan muzdarip insanların ihtiyaçlarını gidermek üzere yola çıkmasından özellikle memnun olduğunu dile getiren Guterres, "Küresel gıda piyasalarının istikrar kazanmaya başladığına dair işaretler gördük. Anlaşmaların imzalanmasının ardından buğday fiyatları yüzde 8 kadar düştü." tespitine yer verdi.

Guterres, ayrıca BM Gıda ve Tarım Örgütün (FAO) Gıda Fiyat Endeksinin temmuzda yüzde 9 düştüğünü belirterek, çoğu gıda ürününün şu anda savaş öncesi seviyelerin altındaki fiyatlarla işlem gördüğünü ancak buna rağmen çok yüksek olduğunu dile getirdi.

Bunun yanı sıra, "hayallere kapılmamanın" gerektiğini de vurgulayan Guterres, bu düşüşün günlük yaşama da yansıması için "daha gidilecek çok yol" olduğunu söyledi.

Tedarik zincirlerinin halen bozuk olduğunu ve enerji ve ulaşım maliyetlerinin "kabul edilemez derecede yüksek" olmaya devam ettiğinin altını çizen Guterres, "Gıda cephesindeki olumlu ivme, diplomasi için, çok taraflılık için, bir yaşam maliyeti krizinin pençesinde kalan insanlar için ve Ukrayna'nın çalışkan çiftçileri için bir zaferi yansıtıyor." değerlendirmesini yaptı.

Guterres, bunun sadece bir başlangıç olduğunu belirterek, tüm tarafları başarının devamını sağlamaya çağırdı.

"Bu, en savunmasız insanlara ve ülkelere yardım sağlamak için çok önemli"

İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasını "emsalsiz" olarak niteleyen Guterres, çatışma durumlarındaki inisiyatiflerin doğası gereği kırılgan olduğunu ve sürekli beslenmeleri gerektiğini kaydetti.

Guterres, ilk günden itibaren Müşterek Koordinasyon Merkezinin, tarafları gıda akışını sürdürmek için profesyonelce ve iyi niyetle çalıştığını belirterek, bunun devam etmesini ve tüm zorlukları kalıcı olarak çözmelerini istediğini dile getirdi.

BM Genel Sekreteri Guterres, "Ukrayna ve Rusya'dan daha büyük miktarlarda yiyecek ve gübreyi çıkarmak, emtia piyasalarını daha da sakinleştirmek ve fiyatları düşürmek için çok önemlidir. Bu, en savunmasız insanlara ve ülkelere yardım sağlamak için çok önemli." dedi.

Guterres, öte yandan bunun küresel gübre pazarındaki kargaşayı tersine çevirmeye yardımcı olmak açısından hayati önem taşıdığını da ifade etti.

Ukrayna halkı ile tam dayanışma içinde çalışmaya devam edeceğini vurgulayan Guterres, gelecek kışı karşılamak amacıyla operasyonlarını büyütmek için BM'nin elinden gelenin en iyisini yapacağını aktardı.

"Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır"

Guterres, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ve BM Sözleşmesi'nin ihlali olduğunu belirterek, insanların uluslararası hukuka uygun bir barışa ihtiyacı olduğunu söyledi.

Zaporijya Nükleer Santrali ve çevresinde ortaya çıkan durum hakkında "ciddi endişelerinin" olduğuna dikkati çeken Guterres, "Nükleer santralin fiziksel bütünlüğünü, emniyetini veya güvenliğini tehlikeye atabilecek her türlü eylemden kaçınmak için sağduyu hakim olmalı. Tesis herhangi bir askeri operasyonun parçası olarak kullanılmamalı. Bunun yerine, Zaporijya'yı tamamen sivil bir altyapı olarak yeniden kurmak ve bölgenin güvenliğini sağlamak için acilen anlaşmaya ihtiyaç var." dedi.

Guterres, BM Sekreterliğinin, Ukrayna'da Kiev'den Zaporijya Nükleer Santrali'ne yapılacak herhangi bir IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu) misyonunu destekleyecek lojistik ve güvenlik kapasitesine sahip olduklarını değerlendirdiğini dile getirdi.

BM Genel Sekreteri Guterres "Askeri teçhizat ve personel tesisten çekilmelidir. Bölgeye daha fazla kuvvet veya ekipman yerleştirilmesinden kaçınılmalıdır. Bölgenin silahsızlandırılması gerekiyor. Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır." diye konuştu.

"Bir inceleme misyonu kurmaya karar verdim"

Bugün öte yandan 29 Temmuz'da Olenivka'daki bir gözaltı merkezinde yaşanan trajik olayın soruşturmasını da görüştüğünü kaydeden Guterres, "Orada yaşananlar kabul edilemez. Tüm savaş esirleri uluslararası insancıl hukuk kapsamında korunmaktadır. Uluslararası Kızılhaç Komitesi, tutuldukları her yerde onlara erişebilmelidir. Bir inceleme misyonu kurmaya karar verdim. Misyonun görev tanımı, Ukrayna ve Rusya Federasyonu ile ve ekibin yapısı ile paylaşıldı. Bu göreve Brezilya'dan General Carlos dos Santos Cruz'u atamak niyetindeyim." dedi.

Guterres, General Cruz'un BM barışı koruma operasyonları komutanlığı görevi de dahil olmak üzere 40 yılı aşkın ulusal ve uluslararası kamu güvenliği ve askeri deneyime sahip olduğunu söyledi.

Olenivka'ya ve diğer ilgili yerlere güvenli erişimi garanti etmek amacıyla gerekli güvenceleri almak için çalışmayı sürdüreceklerini belirten Guterres, "Basitçe söylemek gerekirse, bir inceleme misyonu gerçekleri bulmakta özgür olmalıdır. Ekip gerekli bilgileri toplayabilmeli ve analiz edebilmelidir. Her şeyden önce bu, hiç kimsenin müdahalesi olmaksızın insanlara, yerlere ve kanıtlara güvenli, emniyetli ve sınırsız erişim anlamına gelir. Bunu ilerletmek için elimizden gelen her şeyi yapmaya devam edeceğiz ve diğer çabalar Ukrayna halkının ihtiyaçlarına karşılık gelecek." değerlendirmesini yaptı.

Kaynak: AA