AFYONKARAHİSAR - Canan Tükelay
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Afyonkarahisar Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Abdi Atılgan'ın, çay ekstraktından ürettiği "Çay Boyası" Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillendi.
Atılgan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaklaşık beş yıldır üzerinde çalıştığı "Çay Boyası" projesi ile fabrikalarda ortaya çıkan atık çaylardan doğal boya üretmeyi amaçladığını söyledi.
Doğal çay boyasının kağıt, ahşap, tekstil ve benzeri endüstri malzemelerini boyamada kullanılabileceğini belirten Atılgan, "Türkiye'de 150'ye yakın renk veren bitki var ama genellikle bunların sürdürülebilirliği yok. Çünkü çok az miktarda çıkıyor ve bütün talebi karşılayacak durumda değil. Onun için numunesel anlamda yapılıyor bu işler ama çay yıllardır meşrubat olarak tükettiğimiz bir bitki. Dünya çay tüketiminde ilk, üretiminde ise 5. sıradayız." diye konuştu.
Atılgan, Türkiye'de Çaykur ile özel sektörün yaklaşık 270 fabrikası olduğunu, bu tesislerde 40 bin ton atık çayın oluştuğunu aktardı.
Atık çaylardan boya elde ederek bunları değerlendirmek istediğini belirten Atılgan, "Çayı bir düzenekte kaynatıyoruz. Rengini suya bırakmasının ardından suyu süzerek ya da uçurarak renk pigmentini elde ediyoruz. Bu renk pigmentini daha sonra sulu çözelti olarak kullanabiliyoruz. Renk olarak da kahverenginin açığıyla siyaha yakın bir tonunu elde edebiliyoruz. Endüstride yüzde 20 oranında bir kahverengi kullanımı söz konusu. Özellikle ahşap malzemelerde çok miktarda kullanılıyor." ifadelerini kullandı.
Kimyasal madde içermiyorKimyasal boyaların çok tehlikeli ve sağlığa zararlı olabildiğine dikkati çeken Atılgan, "Kimyasal boyalar ortama kanserojen madde içeren solunabilir konforsuz bir hava sunuyor. Renk pigmentinde bağlayıcı olarak katkı maddeleri kullanılıyor. Çayda ise bağlayıcı madde olarak su kullanıyoruz." dedi.
Atılgan, çay boyasının özellikle ahşap malzemelerin ömrünü uzatmak için ön koruma işleminde kullanılabileceğine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ahşap çok doğal bir malzeme ama kısa ömürlü. Bunun ömrünü ön koruma dediğimiz emprenye malzemeyle yapabiliyoruz ama bunlar bakır, krom, arsenik gibi çok tehlikeli malzemelerdir. Doğal olan ahşabı, iç hava koşullarında kullanılamayacak derecede tehlikeli, kimyasal bir duruma getiriyor. Çay boyası ahşapta ön koruma malzemesi olarak kullanılabilir. Astar kumaşlarda böceklerden korumak için kullanılabilir. Aynı zamanda renklendirme amaçlı da kullanılır. Ülkemizde ortaya çıkan 40 bin ton atık çay tarlalarda gübre olarak değerlendiriliyor. Herhangi bir maddi değeri yok. Çok ucuza mal edilebilecek bir malzeme. Bütün dünyanın doğal boya talebini karşılayabilecek bir malzeme."
Yaklaşık 5 yıldır sürdürdüğü çalışma sonucu bulduğu ürünün, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "Çay Boyası" adıyla tescil edildiğini vurgulayan Atılgan, bütün testlerde başarılı sonuçlar elde ettiğini ifade etti.
Atılgan, elde ettikleri sonuçların son derece başarılı olduğuna değinerek, şunları kaydetti:
"Bütün tekstil ve ahşap ürünleri ile yapı malzemelerinde kullanılabilecek, estetik görünüm sağlayacak, doğal, ekolojik ve dönüştürülebilir bir malzeme ürettik. Geri dönüşümde doğaya zarar vermiyor çünkü organik bir malzemeyle renklendirilmiş oluyor. Özellikle ahşap veya peluş dediğimiz, bezden yapılan çocuk oyuncaklarını renklendirmede çok büyük sıkıntı var. Çocuklar zekalarını etkileyecek derecede zararlı kimyasallar soluyor. Bunlar ortamdaki mobilyadan, kumaştan geçebiliyor ama çocuk oyuncaklarını da doğal boyalarla, özellikle çay boyasıyla boyadığımız zaman hiçbir zararı olmayacaktır."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com