BM, Sudan'daki krizin ülke sınırlarını aşan ciddi sonuçlar doğurduğu konusunda uyardı

New York

BM Güvenlik Konseyi'nde (BMGK), Sudan'daki gelişmelere ilişkin oturum düzenlendi.

Burada üye ülkeleri bilgilendiren BM Afrika Genel Sekreter Yardımcısı Martha Pobee, Sudan’daki çatışmanın uzun süredir Sudanlı sivillerin yaşamlarını ciddi şekilde tehdit ettiğini hatırlattı.

Pobee, güvenlik durumunun da vahim olmaya devam ettiğini ifade ederek, cephe hatlarının sürekli yer değiştirdiğini, ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) çoğu zaman ayrım gözetmeyen hava saldırılarının arttığını bildirdi.

Sivillere, sivil altyapıya ve özellikle de hastanelere yönelik saldırıların kesintisiz sürdüğünü belirten Pobee, "Tarafların askeri hedeflerini gerçekleştirme konusundaki kararlılığı ise azalmıyor. Son haftalarda çatışmaların hız kesmeden devam ettiği görülüyor." diye konuştu.

Pobee, özellikle uzun menzilli insansız hava araçları (İHA) gibi ileri düzey silah sistemlerinin artan kullanımının büyük endişe kaynağı olduğunu vurgulayarak, bu durumun, çatışmaların daha önce istikrarlı olan bölgelere de sıçramasına yol açtığını bildirdi.

Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde düzenlenen hava saldırılarının, şimdiden ciddi sivil kayıplara ve kitlesel yerinden edilmelere neden olduğunu belirten Pobee, yağmur mevsiminin başlamasıyla kara hareketlerinin zorlaşacağını ve bu nedenle saldırıların etkisinin daha da şiddetleneceğini ifade etti.

Pobee, "Sudan’daki kriz, ülke sınırlarını aşan ciddi sonuçlar doğuruyor. Bölgesel istikrarsızlığın ve çatışmanın yayılmasına tahammülümüz yok." uyarısında bulunarak, Sudan, Libya ve Mısır’ın kesişim noktasında yaşanan ve Sudan ordusu, HDK ile Libya Ulusal Ordusu’yla bağlantılı unsurların karıştığı şiddetli çatışmalara ilişkin son raporların durumu daha da tehlikeli bir boyuta taşıdığının altını çizdi.

Uluslararası hukuk ihlalleri sürüyor

Sudan’daki durumun giderek kötüleştiğine dikkat çeken Pobee, uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukukunun ciddi biçimde ihlal edilmeye devam ettiğini belirtti.

Pobee, özellikle çocukların da hedef alındığı yaygın cinsel şiddet vakaları ile insani yardım çalışanlarına yönelik saldırıların dehşet verici boyutlara ulaştığını kaydetti.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin şubat ile nisan ayları arasında sivillere yönelik keyfi infazların üç katına çıktığını belgelediğini anımsatan Pobee, bu artışın büyük ölçüde Hartum’da Sudan ordusu ve müttefikleri tarafından, HDK ile işbirlikçilik şüphesiyle gerçekleştirilen çok sayıda infaz vakasından kaynaklandığını bildirdi.

Öte yandan, Faşir’deki durumun da çok endişe verici olduğuna dikkati çeken Pobee, kentin HDK tarafından kuşatma altında tutulmaya devam edildiğini kaydetti.

Pobee, "Tarafları, herhangi bir ön koşul olmaksızın sivillerin korunmasını güçlendirecek somut adım atmaya çağırıyoruz. Krize sürdürülebilir bir çözüm bulunabilmesi için, Sudan’ın birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunması tüm taraflarca gözetilmelidir." vurgusunda bulundu.

BMGK'yı da Sudan Özel Temsilcisi ve bölgesel arabulucuların çabalarına tam destek vermeye, taraflar ve dış destekçiler üzerinde nüfuzunu kullanarak gerçek bir diyalog ve gerilimi düşürmeye yönelik taahhüt sağlanmasına katkı sağlamaya çağıran Pobee, sözlerini şöyle tamamladı:

"Dünyanın birçok yerinde çatışmalar derinleşip yayılırken, Sudan halkının anlamsız acılarının sona erdirilmesi yönünde somut adımlar atmanın zamanı gelmiştir. Çok fazla can kaybedildi, çok fazla travma yaşatıldı ve bölgesel bir yangın riskinin daha fazla büyümesini engellemeliyiz. Uluslararası toplumun birlikte hareket etmesi, çok taraflı ortaklarımızın el ele vermesi ve bu Konsey’in Sudan’daki krizi çözme konusunda liderlik göstermesi elzemdir."

Guterres, ateşkes teklifini iki tarafın da kabul etmesini umduğunu söyledi

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, New York'taki BM binasında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Faşir'deki durum hakkında bir soruyu yanıtlayan Guterres, burada durumun çok kötü olduğunu ve kısa bir süre önce BM Çocuklara Yardım Fonu ve Dünya Gıda Programı'nın konvoylarının burada bombalandığını anımsattı.

Guterres, "İnsanlar açlıktan ölüyor, durum gerçekten çok kötü." diyerek, insani yardım dağıtımı için ateşkese ihtiyaç olduğunu ifade etti.

Faşir bölgesinde yardım dağıtımı için hazırlık yapmak gerektiğini belirten Guterres, "Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan'dan olumlu yanıt aldım. Umarım iki taraf da durumun Faşir'de ne kadar kritik olduğunu anlar ve faciayı önlemek için teklifi kabul eder." diye konuştu.

Sudan'daki çatışmalar üçüncü yılına girdi

Ülkede 15 Nisan 2023'ten bu yana devam eden ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar, üçüncü yılına girdi.

Birleşmiş Milletlere (BM) göre, dünyanın en büyük yerinden edilme krizine sebep olan çatışmalar, ülkenin altyapısı, sağlık, eğitim, ekonomik alanlarında ciddi yıkıma yol açtı.

Çatışmalar nedeniyle 11 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilirken, yaklaşık 4 milyon kişi komşu ülkelere geçti.

Sudan ordusu, 20 Mayıs'ta başkent Hartum'un tamamının kontrolünü sağlarken, HDK, ülkenin batısına yöneldi.

5 eyaletten oluşan Darfur bölgesinin 4'ünü kontrol eden HDK, son eyalet olan Kuzey Darfur'un merkezi Faşir'i 1 yılı aşkın süredir kuşatıyor. Ordu ve müttefik güçler ise şehri savunmaya devam ediyor.

Kaynak: AA