İstanbul
Güvenlik endişeleri nedeniyle DeepSeek'in ABD'nin New York, Virginia ve Texas eyaletleri ile Hollanda ve İtalya gibi bazı ülkelerdeki resmi cihazlarda kullanımının yasaklanması, yapay zeka modelinin dünya gündeminde yer bulmasına yol açtı.
Çin'de High-Flyer Capital Management fonunun desteklediği DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü.
Dünya çapında kısa sürede yoğun şekilde kullanılmaya başlanan yapay zeka modeli, uygulama mağazalarında ABD merkezli ChatGPT'yi de geride bırakarak en fazla indirilen yapay zeka uygulaması olmuştu.
İngiltere'deki Buckingham Üniversitesi Bilgisayar, Hukuk ve Psikoloji Fakültesi Dekanı Harin Sellahewa, Kuzey İrlanda'daki Belfast Queen's Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği ve Bilgisayar Bilimleri Fakültesinde Öğretim Görevlisi Deepak Padmanabhan ve Avustralya'daki Melbourne Kraliyet Teknoloji Enstitüsü Etkileşim, Teknoloji ve Bilgi Dekan Yardımcısı Dana McKay, DeepSeek'in yapay zeka sektöründeki yeri ve model hakkındaki güvenlik endişelerini, AA muhabirine değerlendirdi.
"DeepSeek'in beklenmedik anlık popülaritesi, yapay zeka endüstrisini sarstı"
Sellahewa'ya göre DeepSeek, "fiyat uygunluğu, hızlı cevap, doğruluk ve açık kaynağa erişim" gibi avantajları nedeniyle ChatGPT gibi diğer yapay zeka modelleri yerine "cazip bir alternatif" olarak piyasada yer buluyor.
Sellahewa, "(DeepSeek'in) beklenmedik anlık popülaritesi, yapay zeka endüstrisini sarstı hatta borsaların düşmesine neden oldu." değerlendirmesini yaptı.
Tüm üretken yapay zeka modelleri "detaylı veri topluyor"
McKay, Padmanabhan ve Sellahewa, ChatGPT ve Gemini gibi Batı'da üretilen yapay zeka modellerinin de büyük miktarda kullanıcı verisi topladığına dikkati çekerken bunun, DeepSeek'e yönelik yasakların yalnızca güvenlik gerekçesiyle getirilip getirilmediği konusunda soru işaretleri oluşturduğunu belirtti.
McKay, ChatGPT'yi geliştiren OpenAI şirketinin veri toplama konusunda "açık olmadığını ancak çok fazla veri topladığını" aktardı.
Padmanabhan da tüm üretken yapay zeka modellerinin "detaylı veri topladığını" belirterek bunun, bütün kullanıcılar için güvenlik ve gizlilik riskleri oluşturduğunu söyledi.
DeepSeek'in veri toplamasının OpenAI ya da Google'ın veri toplamasından "niteliksel olarak neden farklı görüldüğünün çok açık olmadığı" değerlendirmesini yapan Padmanabhan, "Bu endişeler ancak kullanıcılar bir ülkedeki şirketlerin diğerlerinden daha güvenilir olduğunu düşünüyorsa geçerlidir ki, bu da bizi jeopolitik meseleye ve çağdaş küresel siyasi düzen içindeki Doğu-Batı çatışmalarına geri götürür." dedi.
DeepSeek'in diğer yapay zeka modellerinden farkları
DeepSeek'in altında yatan teknolojik altyapıyı anlatan Sellahewa, "DeepSeek, OpenAI'ın ChatGPT'si gibi metin, görüntü, programlama kodu oluşturabilen ve matematiksel problemleri çözebilen üretken bir yapay zeka aracı. Multimodel Büyük Dil Modelleri (MLLM) olarak bilinen her iki model de farklı alanlardan gelen büyük miktarda veri kullanılarak eğitildi." diye konuştu.
Sellahewa, DeepSeek'i diğer yapay zeka modellerinden ayıran şeylerden birinin yanıt oluşturmak için "çeşitli disiplinlerden ve alanlardan birçok uzmana danışmasını sağlayan Uzmanlar Karışımı (Mixture of Experts) (MoE) mimarisi" olduğunu belirtti.
DeepSeek'in doğruluk açısından diğer yapay zeka modelleriyle benzer seviyede olduğunu ancak "bazı görevlerde daha iyi performans gösterdiğini" aktaran Sellahewa, "Örneğin, DeepSeek'in matematik problemlerini çözmede, geniş bağlamsal bilgiler içeren makalelerin ayrıntılı özetlerini sunmaktan daha iyi olduğu görülüyor." dedi.
Sellahewa ayrıca, DeepSeek'in açık kaynaklı yapay zeka modeli olması nedeniyle "geliştiricilerin ve araştırmacıların modelin algoritmalarına erişip bunları değiştirebilme, inovasyona teşvik etme ve kullanışını ChatGPT gibi tescilli modellerin izin verdiğinin ötesine genişletebilme" gibi avantajları olduğunu sözlerine ekledi.
Padmanabhan, DeepSeek'in diğer modellerden büyük ölçüde farklı olmadığını söyleyerek DeepSeek'in farkının "daha yüksek enerji verimliliği ve düşük maliyetten" kaynaklandığını belirtti.
DeepSeek hakkındaki endişeler
McKay, DeepSeek'in dünya gündeminde yer bulma nedenlerinden birinin, modelin "temel kod ve veri setinin yayımlanmamış olmasına rağmen açık kaynak olarak görünmesi" olduğunu kaydetti.
Modelin Çinli bir şirket tarafından üretilmesi nedeniyle kullanıcı verilerinin Çin'de depolanması gerektiğini aktaran McKay, bunun "Pekin'in ekonomik nedenler de dahil çeşitli sebeplerle kullanıcı verilerine erişebilmesi" anlamına geldiğini ve böylece DeepSeek'in dünya gündemine geldiğini söyledi.
McKay, insanların ne aradığı, cihazlarıyla ilgili bilgiler ve nerede bulundukları dahil birçok konularda topladığı büyük miktarda veri göz önünde bulundurulduğunda modelin "makul ulusal güvenlik riski oluşturduğu" değerlendirmesini yaptı.
Sellahewa da DeepSeek'in veri toplama ve gizlilik politikaları hakkında "meşru endişeler" olduğu görüşünü paylaşarak "Otomatik olarak toplanan veriler, bireyleri tanımlamak için biyometrik olarak kullanılabilecek tuş vuruşu kalıplarını veya ritimlerini içeriyor." dedi.
DeepSeek'in "Çin hükümetinin taleplerine uyma konusunda yasal yükümlülükleri" olduğunun altını çizen Sellahewa, bunun DeepSeek sunucularında depolanan kullanıcı verilerine "Çinli yetkililer tarafından erişilebileceği" anlamına geldiğini söyledi.
"DeepSeek, Amerikan teknoloji sektörünün dışından gelen ilk sohbet robotu"
Padmanabhan, DeepSeek'in piyasaya sürülmesinin "teknolojik bir sıçramadan fazlasını temsil ettiği ve jeopolitik bir meydan okuma olduğu" değerlendirmesinde bulundu.
"DeepSeek hemen hemen Amerikan'ın büyük teknoloji sektörünün dışından gelen ilk büyük sohbet robotu." diyen Padmanabhan, ABD'nin Nvidia'nın geliştirdiği çiplerin Çin'e ihracatına getirdiği ve Çin'in yapay zeka endüstrisini sekteye uğratması beklenen kısıtlamalar göz önünde bulundurulduğunda DeepSeek'in piyasaya sürülmesinin "daha da önemli" olduğunu ifade etti.
Padmanabhan, İtalya ve Hollanda gibi ülkelerin DeepSeek'in kullanımına getirdiği yasakların "önemli sebeplerinden birinin jeopolitik" olduğunu belirtti.
"Avrupa, Avustralya ile İngiltere, kültürel ve ekonomik olarak büyük ölçüde ABD'ye bağlı olduklarından, DeepSeek'i Batı egemenliğine karşı önemli bir tehdit olarak görüyor." değerlendirmesini yapan Padmanabhan, yasakların istenmeyen sonuçlar doğurabileceğini ve DeepSeek'e yönelik ilginin artmasına yol açabileceğini de sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com