?>

Urgancılık Tire'de artık sadece müzede yaşatılıyor

İzmir'in Tire ilçesinde yüzyıllarca ailelerin geçim kaynağı olan el urgancılığı, artık yalnızca Tire Belediyesince 2014'te kurulan Kent Müzesi'nde tanıtım amacıyla yapılıyor.

Çevre-Hayat - 3 yıl önce

İzmir

Küçük Menderes Ovası'nda yetiştirilen kenevirin evlerin bahçelerindeki çarklarda geleneksel yöntemlerle işlenmesiyle elde edilen halatlar, yüzyıllarca bölgenin en önemli gelir kaynağı oldu.

Geçmişi Antik Çağ'a dayanan ve Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethinde gemilerde kullandığı urganları ördürdüğü yer olarak rivayet edilen Tire'de, kayıtlara göre 1950'lerde 600 civarında çark bulunurken, fabrikasyon üretimin gelişmesi ve Küçük Menderes Nehri'ndeki suyun azalmasıyla aileler mesleği zamanla bıraktı.

Özel bir firmaya ait fabrikada modern makinelerle üretimin devam ettiği ilçede, geleneksel el urgancılığı ise 62 yaşındaki usta Raife Baysal tarafından yok olmaya yüz tutmuş meslekleri tanıtmak için Kent Müzesi'nde oluşturulan bölümde sembolik olarak sürdürülüyor.

Müzede görevli Baysal, urganın dışında kenevirden dekoratif eşyalar da üretiyor.

Urgancılık meşakkatli

Raife Baysal, AA muhabirine, ilkokuldan sonra eğitimine devam etmediğini, anne babasının yanında urgancılığı öğrendiğini söyledi.

Çocukluğunda Tire'de yaygın olarak urgancılık yapıldığını dile getiren Baysal, "Babam, amcalarım urgancıydı. Tire'nin geçimi de urgancılıktan sağlanırdı. Her evde hiç yoksa en azından bir tane çark vardı." dedi.

Urgancılığın meşakkatli bir meslek olduğunu ifade eden Baysal, üretim sürecini şöyle anlattı:

"Kendir tohumu tarlaya ekilmesinin ardından bitkinin yetişerek 2,5-3 metre olması beklenir. Bunlar büyüdükten sonra biçilir, suya gömülür. Eskiden Küçük Menderes vardı, şimdi suyu kesildi. Berrak akardı, o suyun içinde 9-10 gün gömülürdü. Sudan çıkarıldıktan sonra kurutulur ve develerle evlere dağıtılırdı. Evlerde soyulur ve ancak o zaman işlenmeye hazır olur. Mahlacımız dövülür, tarakta taranır, incelmiş halde çarkımızda işlenmeye hazır olur. Büyük kalıplarla birleştirildiğinde urgan halat haline gelir. 75 metre, 100 metre istediğimiz uzunlukta olur. Daha önceleri kamyonlarda yük sarmalarında kullanılırdı, kuyu urganları yapılırdı."

Tireli gençlerin geleneksel meslekleri öğrenmeye meraklı olduğunu belirten Baysal, "Bu sanatı bildiğim için gurur duyuyorum. Unutulmamasını istiyorum. Bizler ölmeden birilerine miras bırakılsın istiyorum. Dilim döndüğünce anlatmaya çalışıyorum. Gençlerimiz öğrensin, bilinsin, bunlar atalarımızın mesleği." diye konuştu.

Kenevirden ev eşyaları da yaptığını vurgulayan Baysal, şunları kaydetti:

"İşlemiş olduklarımı ne yapsam diye düşündüm. Runnerler (dekoratif uzun, dar masa örtüsü), sepetler, çantalar, şapkalar yapmaya başladım. Ürettiklerimiz de müzemizde satılıyor. Oğluma da öğrettim ama ileride yapar mı bilmiyorum. Ata meslekleri olduğu için ölmemesi gerektiğini düşünüyorum. Sağlıklı bir malzeme. Eskiden kilimlerimiz vardı, atıklarından minder yapardık. Her hali değerlendirilirdi. Öğrenmek isteyen çok. Hiçbir şey kolay öğrenilmiyor. Her işin bir zorluğu olduğu gibi bunun da zorlukları var, birden bire düzgün olmuyor."

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

Dünya Kupası'nı Arjantin kazandı

2022-12-18 21:09 - Spor

Düzce'de ağır hasarlı 383 konutun yıkımı gerçekleşti

2022-12-21 22:09 - Gündem

Çin'de şehirler arası ulaşımda Kovid-19 kısıtlamaları kaldırılıyor

2022-12-18 20:16 - Dünya

Honaz Tünelleri'nde sona yaklaşıldı

2022-12-21 11:48 - Gündem

Europol'ün sahte ilaç operasyonlarında 349 kişi gözaltına alındı

2022-12-19 21:09 - Dünya

Hırvatistan dünya üçüncüsü oldu

2022-12-17 20:28 - Spor

Doğu Anadolu'da soğuk hava ve kar yaşamı olumsuz etkiliyor

2022-12-20 11:04 - Gündem

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ABD'ye ulaştı

2022-12-21 21:09 - Dünya

'Asla kırılamayacak kardeşlik bağlarına sahibiz'

2022-12-19 22:04 - Siyaset

Dünya Kupası Katar'a ekonomik ve kültürel alanda önemli kazanımlar sağladı

2022-12-19 18:08 - Spor

İlgili Haberler

Hava sıcaklığı bugün 6 ilde 40 dereceyi aştı

17:43 - Çevre-Hayat

İzmir'de yolu bozulan mahalleli çareyi halıda buldu

14:58 - Çevre-Hayat

Doğu Akdeniz'de hissedilen hava sıcaklığı 40 dereceyi aştı

14:42 - Çevre-Hayat

Babaannesinden öğrendiği pismeti geçim kaynağına dönüştürdü

14:13 - Çevre-Hayat

"Aroya" kruvaziyeri 2 bin 241 yolcusuyla Marmaris'e geldi

13:58 - Çevre-Hayat

Günün Manşetleri

Eskişehir'de ormanlık alanda çıkan yangına müdahale sürüyor

07:47 - Gündem

ABD Başkanı Trump, Japonya ile ticaret anlaşmasını tamamladıklarını açıkladı

05:13 - Dünya

İran, Rusya ve Çin Tahran'da nükleer müzakereleri görüştü

01:43 - Dünya

Ukrayna'da, yolsuzluğa karşı mücadele eden kurumların yetkisini kısıtlayan yasa protesto edildi

01:28 - Dünya

İsrail Savunma Bakanı Katz, Gazze'de "savaş hedeflerine çok yaklaştıklarını" öne sürdü

01:08 - Dünya