Türkiye'den Antarktika'da 'koordinatlı' harita çalışması

Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde gerçekleşen 3'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılan Türk ekibinin kapsamlı çalışma yürüttüğü alanlardan biri de "haritacılık" oldu.

Bu kapsamda, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı ile Harita Genel Müdürlüğü personelince, Türk Bilimsel Araştırma Kampı'nın kurulduğu Horseshoe Adası bölgesinin denizden ve karadan koordinatlarını belirlemeye yönelik iki ayrı proje yürütüldü.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı Harekat Astsubayı Kıdemli Başçavuş Murat Ateş, AA muhabirine, Antarktika'da Horseshoe Adası yaklaşma sularında 3 boyutlu derinlik haritası çıkarmaya yönelik çalışmalar yaptıklarını söyledi.

GPS'ten aldıkları konum bilgileri ve çok ışınlı iskandil sisteminden elde ettikleri derinlik bilgileriyle deniz tabanının grafiğini çıkardıklarını belirten Ateş, "Deniz haritası gemiciler için yol gösterici bir kılavuzdur. Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ürettiği bu harita sayesinde nerede batık, nerede sığlık olduğu öğrenilebilecek ve ona göre seyir emniyeti için gerekli tedbirler alınarak seferlere devam edilebilecek." dedi.

Murat Ateş, çalışmalarını gerçekleştirirken yaşadığı en büyük sıkıntının soğuk hava olduğuna işaret ederek, hava şartlarının cihaz ve sistemlerin performansını olumsuz yönde etkilediğini ifade etti.

Çoğu zaman şiddetli rüzgar ve dalgalı denizde çalışmalarını yürüttüğünü vurgulayan Ateş, şu bilgileri verdi:

"3'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında geçici üssümüz Horseshoe Adası'nda kuruldu. Biz de Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı olarak bölgede deniz haritamızı tamamlamış bulunmaktayız. Önümüzdeki yıllarda bölgeye gelecek bilim insanlarını taşıyan gemilerin güvenli seyir yapabilmesi için bu harita çok önemli."

Elde edilen haritanın Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığında, alanında uzman subay, astsubay ve mühendisler tarafından kalite kontrol ve veri işlem sürecinden geçirileceğini anlatan Murat Ateş, "Bu çalışmanın en büyük özelliği, Horseshoe Adası'nda bugüne kadar yapılmış olan 'tek çok ışınlı iskandil çalışması' olmasıdır." diye konuştu.

Harita Genel Müdürlüğü Jeodezi Dairesinde görevli Mühendis Yüzbaşı Soner Özdemir de dünyanın şeklini, büyüklüğünü, yer çekimi alanını ve bunların zamana bağlı değişimlerini inceleyen jeodezik çalışmalar gerçekleştirdiklerini dile getirdi.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Kutup Araştırmaları Uyg-Ar Merkezi (PolReC) koordinesinde düzenlenen seferde, Antarktika'da jeodezik açıdan gerçekleştirilebilecek çalışmalara ilişkin keşif faaliyetleri yürüttüğünü aktaran Özdemir, Horseshoe Adası'na tesis edilen jeodezik GPS noktasının geçici üssün hemen başlangıç noktasında olması nedeniyle önem taşıdığını, söz konusu noktanın bilim insanlarının botlarla kıyıya yanaştığı nokta olduğu için hassas koordinatının bilinmesi gerektiğini bildirdi.

Jeodezik GPS aletlerine ilişkin bilgi veren Soner Özdemir, şunları kaydetti:

"Jeodezik GPS aletlerinin normal GPS aletlerinden farkı, çok daha hassas koordinat ölçmesi. Jeodezik GPS aletlerini adaya kuruyoruz, saatlerce ölçüm yapıyoruz ve buranın santimetre hassasiyetinde koordinatını belirliyoruz."

Özdemir, Horseshoe Adası'nın muhtelif yerlerinde çeşitli GPS noktaları tesis ettiklerini belirterek, bu noktalar sayesinde çekilecek hava fotoğrafları ve uydu görüntülerini koordinatlandırmanın mümkün olacağını bildirdi.

Gelecek seferde sabit GPS istasyonu kuracaklarına dikkati çeken Soner Özdemir, "Sabit GPS istasyonunu burasının yaklaşık 40 mil açığında bir adada tesis etme planlarımız var. Böyle bir istasyon 7 gün 24 saat, 365 gün çalışacak." ifadelerini kullandı.

Yapılacak ölçümlerle bu noktaların hassas hızının hesaplanabileceğini vurgulayan Özdemir, "Tektonik olarak Antarktika'yı, kıtadaki plaka hareketlerini izleme şansımız oluyor." şeklinde konuştu.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da Antarktika'da yürütülen çalışmaları yakından takip ediyor.

Telefonla sık sık heyetten "beyaz kıta"daki faaliyetlerin detaylarına ilişkin bilgiler alan Varank, elde edilen sonuçları Bakanlıkta değerlendiriyor.

Kaynak: AA