Ankara
Petrol fiyatları, ABD'de ikinci kez başkanlık koltuğuna oturan Donald Trump'ın fosil yakıt üretimini artırmaya yönelik yeni politikalarının etkisiyle düşüş gösteriyor. Ancak uzmanlar, sektöre yönelik mevzuat değişikliklerinin petrol piyasası üzerindeki etkisinin sınırlı kalacağını öngörüyor.
Görevini devraldığı 20 Ocak'ta birçok başkanlık kararnamesine imza atan Trump, ülkenin petrol ve gaz üretimini artırmak amacıyla Ulusal Enerji Acil Durumu ilan eden bir kararnameyi imzaladı.
ABD'yi Paris İklim Anlaşması'ndan çekeceğini ve Joe Biden yönetimi döneminde kara sularındaki petrol ve doğal gaz sondajına yönelik getirilen yasakları kaldıracağını açıklayan Trump, Alaska'nın doğal kaynaklarının değerlendirilmesi için de bir dizi karar aldı.
Ayrıca Trump, yaptığı ilk açıklamalarda Meksika, Kanada, Çin ve Avrupa Birliği (AB) gibi ticaret partnerlerine yönelik tarife tehditlerini sürdürdü. Tarife politikasıyla ilgili somut bir plan açıklanmasa da söz konusu ülkelere yönelik gümrük vergisi düzenlemelerinin küresel ticarette tedirginliği artırması dikkati çekiyor.
Trump, BRICS ülkelerinin doların yerini alacak bir adım atması halinde bu ülkelere yüzde 100 tarife uygulanacağına ilişkin açıklamalarını yineledi. Geçen yıl, Suudi Arabistan'ın Çin ile küresel petrol ticaretinde "petro-yuan" kullanmayı planladığı haberleri gündeme gelmişti.
Bu açıklamaların etkisiyle, hafta boyunca düşüş eğilimini sürdüren Brent petrol, Ekim 2024'ten bu yana ilk defa üst üste 6 gün değer kaybetti ve yüzde 2,9 düşerek 24 Ocak ile biten haftayı 77,54 dolardan kapattı.
"Trump'ın petrol fiyatlarını düşürme politikaları, piyasa dinamikleriyle örtüşmeyebilir"
Trump yönetiminin Rusya, İran ve Venezuela gibi petrol piyasasında önemli rol oynayan tedarikçilere yönelik politikalarını nasıl şekilleneceğine yönelik belirsizlikler ise petrol piyasasında risk algısının devam ettiğini göstererek fiyatların daha fazla düşmesinin önüne geçiyor.
ABD Hazine Bakanlığı, 10 Ocak'ta Rusya'nın en büyük petrol üreticilerinden Gazprom Neft ve Surgutneftegas ile bunların iştirakleri ve Rusya merkezli 30'dan fazla petrol sahası hizmet sağlayıcısını yaptırım listesine eklediğini duyurmuştu. Bu gelişmenin ardından, Brent petrolün varil fiyatı son 3 ayın en yüksek seviyesini kaydetmişti.
Trump'ın yeniden başkan seçilmesinin ardından, özellikle İran ve Venezuela'ya yönelik politikalarının petrol piyasasında etkili olması bekleniyor. ABD'nin İran'a karşı uyguladığı "azami baskı" politikasının ve Venezuela'ya yönelik yaptırımların yeniden devreye alınıp alınmayacağına dair belirsizliklerin, petrol fiyatlarını yükseltebileceği öngörülüyor.
Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy'nin Kıdemli Başkan Yardımcısı Jorge Leon, AA muhabirine, Trump'ın petrol fiyatlarını düşürmeye yönelik politikalarının, sektördeki serbest piyasa dinamikleriyle uyuşmadığını söyledi.
Leon, ilerleyen dönemde sermaye disiplininin ve hissedar getirilerinin ön planda olacağını, deregülasyonun gerçek etkilerinin ise ancak gelecek yıl görülebileceğini vurguladı. Leon, "Trump'ın hırslı beklentileri ile sektörün karlılığını önceleyen serbest piyasa bakış açısı birbirine uymayabilir. Bu nedenle yatırımcıların karlılık beklentileri, yönetimin önceliklerinin önüne geçerek, bu düzenlemelerin etkilerini sınırlayacaktır." ifadesini kullandı.
Bu nedenle Trump'ın Ulusal Enerji Acil Durumu ilan ederek yerli üretimi artırmaya yönelik planlarının kısa vadede sınırlı etkiye neden olacağını belirten Leon, "İran ve Venezuela'ya uygulanan baskı, Meksika ve Kanada petrolüne getirilen tarifeler ile elektrikli araç zorunluluğunun sona ermesi gibi politikalar, petrol fiyatlarını yukarı çekebilir." diye konuştu.
"Agresif üretim artırma stratejisi, petrol piyasalarında belirgin etki yaratmayacak"
Dünyanın en büyük petrokimya piyasası bilgi sağlayıcısı ICIS'te Petrol Piyasaları ve Enerji Dönüşümü Direktörü Ajay Parmar da Trump'ın öngörülemez politikalarının petrol piyasasında daha fazla hareketliliğe yol açacağını vurgulayarak getirilen mevzuat değişikliklerinin ise sektör üzerindeki etkisinin kısıtlı olacağını dile getirdi.
Parmar, özellikle Rusya'ya uygulanan yaptırımların devam edip etmeyeceği konusunun petrol fiyatlarının gelecekteki yönünü belirleyeceğine dikkati çekerek, "Eğer Trump, Rusya'ya yönelik yaptırımları kaldırmaya karar verirse, bu durum petrol fiyatlarını hızla 70 doların altına çekebilir." diye konuştu.
İran'a yönelik yaptırımların tekrar devreye alınması durumunun da fiyatları şekillendirecek bir diğer faktör olduğunu aktaran Parmar, "Trump 2018'de İran'a bir dizi yaptırım uygulamıştı ve bu yaptırımların tekrar devreye alınması durumunda İran'ın petrol arzı günlük 1 milyon varil kadar düşebilir. Bu durum, elbette petrol fiyatlarının yükselmesine yol açar ancak etkisinin geçici olacağını düşünüyoruz, çünkü OPEC+ şu anda günde 5 milyon varilden fazla yedek kapasiteye sahip." ifadelerini kullandı.
Parmar son olarak Trump'ın petrol fiyatlarını düşük tutmak için yerli üretimi artırmayı amaçladığını anımsatarak, şunları kaydetti:
"Trump, petrol fiyatlarının varil başına 80 doların altında kalmasını istiyor ve bunu, yerli petrol arzını artırmayı hedefleyen 'Drill baby, drill' yaklaşımıyla sağlamaya çalışıyor. Ancak, ExxonMobil ve Chevron gibi büyük şirketlerin kısa vadeli mevzuat değişikliklerine ve fiyat dalgalanmalarına tepki vermek yerine uzun vadeli ve istikrarlı getiriler üzerinde odaklanacaktır. Bu nedenle, Trump'ın agresif üretim artırma stratejisinin, petrol piyasalarında belirgin bir etki yaratmayacağı kanısındayız."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com