?>

Tarihi müzik aletleri Sivas Atatürk Kongre Müzesi'nde sergileniyor

Sivas Atatürk Kongre Müzesi'nde oluşturulan "Cumhuriyetten Günümüze Müzik Kültürü Odası"nda sergilenen farklı coğrafyalara ait tarihi müzik aletleri ziyaretçileri zamanda yolculuğa çıkarıyor

Kültür Sanat - 5 ay önce

Sivas

Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce Atatürk Kongre Müzesi'ne kazandırılan müzik odasında, kökenleri yüzyıllar öncesine uzanan vurmalı, üflemeli ve telli çalgılardan oluşan 206 müzik aleti sergileniyor.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Türk Müziği Devlet Konservatuvarında görev yapan doktor öğretim üyesi Kamil Karaoğlu, Cumhuriyet'in temellerinin atıldığı anlamlı ve tarihi mekanda sergilenen muhtelif çalgıların, Türk müzik geleneğinin zenginliğini gözler önüne serdiğini söyledi.

Çalgılar arasında Türk müziğinde aktif olarak kullanılan davul, zurna, keman, bağlama ve kemençe gibi çalgıların da yer aldığını belirten Karaoğlu, "Bu çalgıların yanı sıra zamanla kullanımı azalmış veya tamamen terkedilmiş, daha çok tarihsel ve kültürel değer taşıyan çalgıların da bulunduğu görülmektedir" dedi.

Müzede farklı yapılarda ancak birbirine oldukça benzer kabak kemaneler, çeşitli boyutlarda davullar ve zurnaların yer aldığını ifade eden Karaoğlu, "Burada farklı coğrafyalara ait pek çok özgün çalgı aletine rastlamak mümkündür. Tuva Türklerine özgü geleneksel bir çalgı aleti olan doşpuluur (İki telli, parmakla çalınan, ağaç veya deri göğüslü, perdesiz halk çalgısı) yer almaktadır. Bu çalgı ahşap kasnağın gövdesine keçi derisi gerilerek yapılmaktadır. Doşpuluur, Tuva'nın sevilen çalgılarından bir tanesidir." diye konuştu.

"Türk yaylı çalgılarının atası olarak düşünülen ıklığ dikkati çekiyor"

Karaoğlu, sergide dikkati çeken çalgılardan birisinin de Türk yaylı çalgılarının atası olarak düşünülen ıklığ olduğunu söyledi.

Yörük Türkmen kültürünün en önemli çalgılarından olan ıklığın tekne kısmının su kabağından yapıldığını dile getiren Karaoğlu, şunları kaydetti:

"Orta Asya kökenli olan çalgının günümüzde aktif olarak kullanıldığı söylenemez. Yani neredeyse tamamıyla unutulan bir Türk çalgısı olduğu ifade edilebilir. Bu bölümde yer alan çalgılar arasında, tek kamış gövdeli olanlar 'sipsi', çift kamış gövdeli olanlar ise 'zambır' olarak adlandırılmaktadır.

Sipsi, özelikle Ege ve Batı Akdeniz'de yaygın olarak kullanılan bir Türk çalgısı, zambır ise Hatay'ın Yayladağı yöresinde kullanıldığı gözlemlenen başka bir Türk çalgısıdır. Beş deliğe sahip olan ve iki örneğini gördüğümüz bu nefesli çalgıların, çığırtma adıyla anıldığını ve kartal kemiğinden yapıldığı bilinmektedir. Bazı yörelerde bu çalgıya doğrudan kemik düdük adı da verilmektedir.

Türk çalgılarından biri olduğu düşünülen bu çalgı, dil kamış sistemi bulunmayan doğrudan üflemeli bir yapıya sahip olup günümüzde büyük ölçüde unutulmuş ya da kullanım dışı kalmıştır. Orta kısımda yer alan çalgıya bakıldığında ise Hakas Türklerinin çalgısı Hakas pırgı çalgısına benzetilerek yapıldığı söylenebilir. Pırgı avda geyik sesini taklit etmek amacıyla kullanılan ve ses değiştirici delikleri olmayan üflemeli bir çalgıdır."

Sergide günümüzde kullanılmayan çalgılar da bulunuyor...

Karaoğlu, sergilenen müzik aletleri arasında bulunan ve su kabağından yapılan teknenin göğsüne deri geçirilmesiyle imal edilen eğit isimli yaylı halk çalgısının tarihinin Anadolu Yörük Türkmen kültürüne dayandığını, günümüzde aktif olarak kullanılmadığını söyledi.

Sergilenen bazı müzik aletlerinin çalgı yapımcıları tarafından yakın tarihte deneme amacıyla üretildiğinin de tahmin edildiğini belirten Karaoğlu, "Yapılan araştırmalara göre kaplumbağa kabuğu kullanılarak yapılmış kemane benzeri bir çalgının 21. yüzyılın başlarında üretilmeye başlandığı ancak günümüzde aktif olarak kullanılmadığı söylenebilir" dedi.

Kaynak: AA

.

dikGAZETE.com

Haftanın Öne Çıkanları

İbrahim Murat Gündüz’le 3 Mayıs Türkçülük Günü: Turan Sancağını Yere Düşürmeyen İrade

2025-05-03 11:57 - İnsan&Hayat

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Cumhur İttifakı olarak Türkiye'nin istikbalini inşa etmenin derdindeyiz

2025-04-30 13:28 - Siyaset

Türk Yıldızları Kıbrıs semalarına ay yıldız çizdi

2025-05-04 14:08 - Teknoloji

FETÖ'ye yönelik sınav usulsüzlüğü soruşturmasında 11 gözaltı kararı

2025-04-29 09:58 - Asayiş

BM, terör mağdurları ve yakınlarına destek için girişim başlattı

2025-04-29 09:32 - Dünya

Kut’ül Amare Zaferi’nin 109. Yıldönümü unutulmadı

2025-04-29 20:22 - Özel Haber

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yapısal reformların hayata geçirilmesi noktasında kararlıyız

2025-04-29 19:15 - Siyaset

Minguzzi davasına ilişkin bilirkişi raporuna ulaşıldı

2025-05-01 17:47 - Gündem

İtalyan basını, Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi'ne geniş yer ayırdı

2025-04-30 13:33 - Medya

Almanya'da '3. Avrupa Hafızlık Yarışması' düzenlendi

2025-05-03 22:53 - İslam-Hayat - Rebiülahir 1447

İlgili Haberler

Ankara Devlet Opera ve Balesi, yeni sezonda temsil sayısını artırmayı hedefliyor

16:14 - Kültür Sanat

Doğa ve hayvan sevgisini taş, toprak, ağaç dalı gibi malzemelerle tuvale yansıtıyor

16:33 - Kültür Sanat

Kadın meddah, okul okul gezerek geleneği yaşatıyor

11:53 - Kültür Sanat

Tiyatro hayalinin peşinden koşan girişimci, çocukları dijital dekorlu sahneyle tanıştırıyor

13:49 - Kültür Sanat

Karahantepe kazılarında Neolitik Çağ'daki beslenme alışkanlıkları araştırılıyor

12:28 - Kültür Sanat

Günün Manşetleri

Trump'tan Putin ve Zelenskiy'e "artık anlaşma yapmanın zamanı geldi" çağrısı

01:03 - Dünya

Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğüne Abdulkadir Çay atandı

00:27 - Gündem

Trump, Çin ile iki taraf için de iyi bir anlaşma yapılabileceğini düşündüğünü söyledi

22:58 - Dünya

Kassam Tugayları, bugün bulunan bir İsrailli esirin cesedini teslim edeceğini duyurdu

22:38 - Dünya

Zelenskiy ile görüşen Trump, Ukrayna'ya Tomahawk füzeleri vermeye yeşil ışık yakmadı

22:23 - Dünya