Moskova
Ukrayna savaşıyla birlikte son üç yılda 28 binden fazla yaptırımın uygulandığı Rusya, aynı zamanda yüzlerce Batılı şirketin de ülkeden ayrılmasıyla dönüşüm sürecine girdi.
H&M, Coca Cola, McDonald's ve Starbucks gibi dünyaca ünlü şirketler Rus pazarını terk ederken, IKEA, Renault ve Mercedes gibi şirketler de fabrikalarını ve üretim tesislerini kapattı.
Rusya'nın "dost olmayan ülkeler" şeklinde tanımladığı Batılı ülkelerden şirketlerin yüzde 62'sinin ülkeyi terk ettiği tahmin edilirken, söz konusu şirketler varlıklarını Rus firmalarına sattı veya yönetimi Ruslara devretti.
Son olarak Volkswagen'in Rusya'nın Kaluga şehrindeki eski fabrikasında ismi belirtilmeyen bir otomobilin seri üretimi başlarken, daha önce de Mercedes, Renault ve Nissan'ın varlıkları Rus hükümetine devredilmişti.
Starbucks ve McDonald's gibi meşhur zincirler de "Stars Coffee" ve "Vkusno-i Tochka" (Lezzetli-Nokta) gibi isimlerle hizmet vermeye devam ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump'ın tekrar göreve gelmesi ve Rusya ile ABD arasında başlayan görüşmeler Rus ekonomisine yönelik olası gelişmeleri gündeme getirirken, yaptırımların gevşetilmesi ve Batılı şirketlerin dönmesine yönelik süreç de başladı.
ABD iş dünyası ile görüşmeler başladı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 18 Mart'ta Rusya Ticaret ve Sanayi Odası Genel Kurulu'na katılarak yaptığı değerlendirmede, Batılı şirketlerin Rusya'yı terk ederken varlıklarını "ciddi indirimle" satmak zorunda kaldıklarını anımsattı.
Söz konusu şirketlere kapılarının açık olduğunu vurgulayan Putin, ancak Rus pazarına dönerken varlıklarını aynı fiyatlardan geri alamayacaklarını söyledi.
Rusya'dan ayrılan bazı önemli sektörlerin Rus şirketleri tarafından doldurulduğunu da kaydeden Putin, Rus hükümetine, Rusya'ya dönmek isteyen Batılı şirketlerin izlemesi gereken süreçle ilgili çalışma yapma talimatı verdi.
Öte yandan, Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği (RSPP) Başkanı Aleksandr Şohin ile ABD Ticaret Odasının Rusya Başkanı Robert Agee bir görüşme gerçekleştirdi.
Taraflar, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Rusya ve ABD iş dünyası arasında duyurulan ilk resmi görüşmede yaptırımların ele alındığını bildirdi.
Batılı şirketlerin dönüşüne ilişkin gelişmeler yaşanıyor
Rus basınında Renault firmasının dönüş yapabilecek şirketler arasında yer almasının beklendiğine yönelik iddialar yer alırken, Rus otomobil üreticisi AvtoVAZ'ın Başkanı Maksim Sokolov, şirketteki payını satarak çıkan Renault'un tekrar dönmek istemesi halinde en az 112,5 milyar ruble (yaklaşık 1,3 milyar dolar) ödeme yapması gerekeceğini söyledi.
Enerji alanında özellikle ABD'li şirketlerin Rus pazarına dönme ihtimali de gündeme gelirken, Kuzey Akım 2 gibi büyük altyapı projelerinin de iki ülke arasında ısınan ilişkiler kapsamında tekrar faaliyete geçebileceğine yönelik iddialar Batı basınında yer alıyor.
Uluslararası basında enerjide özellikle petrol taciri şirketlerin Rusya'ya ilk dönüş yapması beklenen firmalar olduğu da sıklıkla vurgulanıyor.
Öte yandan, Güney Kore'den The Korea Times da LG, Hyundai ve Samsung gibi şirketlerin de Rusya'ya dönüş yapmak için hazırlık yaptığını haberleştirdi. Haberde, Güney Koreli şirketlerin yerini Çinli rakiplerin aldığı bu nedenle söz konusu şirketlerin pazara dönüşünün kolay olmayacağı da ifade edildi.
Rusya'da uluslararası ticareti en çok etkileyen unsurların başında gelen SWIFT konusu da ayrı bir önem taşırken, Rus yetkililer bu yönde bir adımın henüz beklenmediğine işaret ediyor.
Rusya'nın en büyük ikinci bankası VTB'nin Başkan Yardımcısı Dmitriy Pyanov, Rus bankalarına yönelik SWIFT yaptırımlarının Avrupa Birliği'ne (AB) bağlı olduğunu ve bankanın planları arasında bu gelişmenin bulunmadığını söyledi.
AB Komisyonu Sözcüsü Anitta Hipper de yaptırımların hafifletilmesi veya kaldırılması için Rusya'nın saldırıları sonlandırması ve askeri güçlerinin tamamını Ukrayna'nın bütün topraklarından geri çekmesi gerektiğini söyledi.
Batılı şirketlerin temkinli yaklaşması bekleniyor
Analistler, bazı şirketlerin dönüş sinyali vermesine rağmen Batılı şirketlerin Rusya'ya dönüş için temkinli bir yaklaşım sergileyecekleri görüşünde birleşiyor.
Rusya'ya yönelik jeopolitik risklerin yanı sıra, ülkedeki yüksek enflasyon, kur oynaklığı ve yüksek politika faizi gibi unsurların da söz konusu dönüş kararlarını etkileyebileceğine işaret ediliyor.
Rusya Merkez Bankası politika faiz oranını son olarak Ekim 2024'te yüzde 21 ile rekor düzeye çıkartmıştı.
Rus hükümeti şubat itibarıyla yıllık bazda yüzde 10 seviyesinde gerçekleşen enflasyonu düşürmek için ekonomiyi soğutmaya yönelik adımlar atıyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com