Uşak
Uşak'ta halı tüccarlığı yapan Celepzade Abdullah Bey'in bir Avrupa gezisi sırasında Almanya'dan getirdiği 10 kilogram şeker pancarı tohumlarından alıp eken Nuri Bey, bunlardan pekmez ve köpük helvası yaptı.
Ektiği şeker pancarından yüksek verim elde eden Nuri Bey, o dönemde şekerin de zor bulunmasından dolayı bir fabrika kurmaya karar verdi.
Şeker fabrikasının yapımı için Nuri Bey öncülüğünde 50 hissedarın katılımıyla 19 Nisan 1923'te Uşak Terakki-i Ziraat Türk A.Ş kuruldu.
????Bir şeker fabrikasını inşa edecek paranın olmamasından dolayı şirketten hisse verilerek köylülerden toplanan arpa, buğday, mısır, büyük ve küçükbaş hayvanlar satılarak şirket sermayesi 600 bin liraya yükseltildi.
Gerekli sermayenin toplanması ve izinlerin alınmasının ardından inşaatı için yabancı firmayla anlaşılarak 6 Kasım 1925'te temeli atılan fabrika, 17 Aralık 1926'da üretime başladı.
Fabrika, Kırklareli'deki Alpullu Şeker Fabrikası'nın ardından şeker üretimine başlayan ikinci fabrika oldu.
Üretimine bir süre devam eden fabrika 1933 yılında devlet bünyesine alındı.
Fabrikanın kurucusu Nuri Bey de 1934 yılındaki Soyadı Kanunu'yla "Şeker" soy ismini aldı.
Uşak Şeker Fabrikası'nın ismi 1996 yılındaki yönetim kurulu kararıyla Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası olarak değiştirildi.
Asırlık bir tarihi barındıran 300 dekarlık alandaki fabrika binası, sinema salonu, kütüphane, revir, cami, yemekhane ve çalışanların konakladığı lojmanlar 2010 yılında Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından "korunması gereken eserler" kapsamına alındı.
Bu kapsamda fabrikadaki makine ve ekipmanlarda değişiklik yapılabiliyor, binaların ise tarihi dokusu korunuyor.
Yine fabrikanın bahçesindeki 37 çınar ağacı da koruma altında bulunuyor.
Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası 100. üretim dönemine hazırlanırken, fabrikadaki üretim bölümleri, makineler ve siloların bakımları yapılıyor.
"Bu sene 175 bin ton pancar işleyeceğiz"
Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası Müdür Vekili Sami Tekin, fabrikanın Türkiye'nin özel teşebbüsle kurulan ilk şeker fabrikası olduğunu söyledi.
Fabrikanın Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (TÜRKŞEKER) bünyesinde üretimini sürdürdüğünü aktaran Tekin, günlük 1800 ton şeker pancarı işleme kapasitesine sahip olduğunu belirtti.
Şeker fabrikasının 100. kampanya dönemine hazırlanmasının heyecanını yaşadıklarını anlatan Tekin, "100. yılımızı inşallah bu sene idrak edeceğiz. Kampanya başlama tarihimiz 30 Eylül. 3 Ekim'de işletmenin pancar işlemeye başlama tarihi olarak planlanmakta. Bu sene 175 bin ton pancar işleyeceğiz. 22 bin 500 ton kristal şeker, 8 bin ton melas, 50 bin ton civarında da yaş pancar posası (küspe) üretmeyi planlıyoruz." dedi.
Yeni kampanya dönemi için hazırlıkların büyük bölümünün tamamlandığını kaydeden Tekin, şöyle konuştu:
"Cumhuriyetin ilk sanayi tesislerinden birini 100. yılında ayakta tutmak gerçekten heyecan verici. Bu noktada burada çalışmaktan da gurur duyuyorum. TÜRKŞEKER geçmişten bugüne bu mirası yaşatmakta ve yaşatmaya devam edecek. İlk üretim yılındaki heyecanın aynısını 1 asır sonra tekrar yaşamaktayız. Asırlarca yaşatmak için o gücü ve heyecanı içimizde hissediyoruz."
Şeker fabrikasının bölge üreticisine ekonomik açıdan ciddi fayda sağladığını dile getiren Tekin, başarılı bir üretim sezonu için gece gündüz çalışacaklarını sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com