Ankara
OSTİM Teknik Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Selman Nas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir koordinat sisteminde, 3 boyutlu uzayda bir yerin X, Y, Z koordinatlarından nerede olduğunun bilinmesi ve bunun paylaşılması durumunda bu yerin bulunabildiğini belirtti.
Örneğin, "İHA'ları oraya gönderirim" denildiğinde "orası" denilen yerin koordinatları bilinen yer olduğunu ifade eden Nas, bu noktanın ise dünyanın merkezinde bulunan birbirine dik X, Y, Z eksenlerinin oluşturduğu kartezyen koordinat sistemi üzerinde belirlendiğini belirtti.
Uzaya gidilmeden önce koordinat bilgilerinin bir şekilde koordinatı bilinen referans noktalardan yapılan sinyal yayınları vasıtasıyla tespit edilebildiğini anlatan Nas, uyduların kullanımıyla bunlardan gönderilen sinyallerin bir alıcı tarafından alınmasıyla konum tespitinin mümkün oluğunu dile getirdi.
Nas, 3 uydudan alınan sinyallerle uydu ile alıcı arasındaki mesafeden hareketle X, Y, Z eksenlerinde konum tespitinin yapıldığını, 4. uydudan alınan sinyalle de oluşan zaman hatasının ortadan kaldırıldığı kaydetti.
Telefon ya da cihazların 4 uydudan aldığı sinyallerle yerinin belirlenebildiğini aktaran Nas, şunları kaydetti:
"Böylece, ben neredeyim sorusun cevabını veriyor. Bunu tam manasıyla yapabilmek için 4 uydu gerekiyor. 4 uydudan fazlası varsa çok daha hassas konum tespiti mümkün oluyor. Böylece 10 santimetrenin altında bile konum belirlemek mümkün. Bu sayede bir uçak, helikopter, İHA ya da füzeye bu noktaya git dediğinizde kendisinin nerede olduğunu ve gideceği yeri biliyorsa oraya gidiyor.
ABD'nin bu alanda kullandığı sistem kamuoyunda yaygın olarak bilenen GPS. Benzer sistemler Rusya, Çin, Avrupa Birliği tarafından da kullanılmakta. Askeri frekanstan gelen sinyaller ise şifrelenmektedir, alıcılarınızın bu şifreleri çözebiliyor olması gerekir. Bozuk sinyaller alındı ise hassasiyetiniz yüksek olmaz. Kendimize ait sistemle başkasına ihtiyaç duymadan hassas şekilde konum ve zaman belirlememiz mümkün olacak. Çünkü uydularda aynı zamanda atomik saat vardır. Zamanı saniyenin binde biri oranında her yerde belirlemek de mümkün. Konum ve zamanını belirlediğiniz her yer ve nesne sizin için çok daha değerli hale geliyor."
"Başkasının ipiyle kuyuya inilmez"
Türkiye'de şu anda konum belirlemek amacıyla mevcut konumlama sistemlerindeki uydulardan alınan sinyallerden yararlanıldığını söyleyen Selman Nas, askeri uydulardaki sinyallerin şifrelenebildiğini, sivil uydulardan alınan bilgilerin de hassasiyetinin düşük olduğunu vurguladı. Nas, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Şöyle düşünebiliriz ben konumumu 10 santimetre, 1 metre, 20 metre hassasiyetle mi belirledim? Bu bilgiyle bir füze attığınızı düşünün istediğiniz noktaya 20 metre hata ile gider. Bunun yanında bir arama-kurtarma çalışmasında, afetle mücadelede konum bilginiz ne kadar hassassa o kadar etkili olursunuz. Bu nedenle konum hassasiyetiniz oldukça önemli. Sivil ya da askeri alanda yüksek hassasiyetli ve herhangi bir aksaklık yaşamadan konum belirlemek için kendi uydularımızı kullanmamız elzem. Bu yönde arayışlar söz konusuydu. Selçuk Bayraktar'ı Fergani'yi kurduktan sonra hızlı ve çevik hareketlerinden dolayı tebrik etmek gerekiyor."
Nas, konum tespiti için 4 uydu gerektiğini, yükseklik bilindiğinden dolayı deniz yüzeyinde 3 uydunun yeterli olduğunu, daha fazla uydunun ise konum bilgisinin daha hassas belirlenmesini sağladığını belirtti. Selman Nas, hassasiyet, kapsayıcılık, kesintisiz hizmet, görev süresi gibi faktörler de dikkate alınarak fırlatılan uydu sayısının artırıldığını ifade etti.
Selman Nas, şunları kaydetti:
"Başkasının ipiyle kuyuya inilmez. İpi ne zaman bırakacağını, sizi ne zaman kuyuya düşüreceğini bilemezsiniz. İndiğinizde sizi orada bırakmayacağını da bilemezsiniz. Kendinize ait konum ve zaman belirleme sisteminiz olmalı ki İHA'larımızı, uçaklarımızı, füzelerimizi, uydularımızı ya da başka ürünleri istediğimiz noktadan istediğimiz noktaya götürebilelim. Milli küresel konumlama sistemi bize özgürlük sağlayacak. Kendi uydularımızla kendi ürünlerimizin konumlarını belirleyeceğiz. Ürünlerimizi istediğimiz noktadan istediğimiz noktaya gönderirken kimseye ihtiyacımız olmayacak."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com