Malatya
Kentte asırlardır yetiştirilen, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) nezdinde coğrafi işaretle tescilli ürünlerinden olan ve yörede "mişmiş" olarak adlandırılan Malatya kayısısı, çok sayıda ülkede damakları tatlandırırken ülke ekonomisine de büyük katkı sağlıyor.
????İlk kayısı ihracat verilerinin kaydedildiği 1978'de, 893 bin 350 ağaçtan 37 bin 10 ton yaş kayısı üretilen Malatya'da geçen yıl 8 milyon 425 bin kayısı ağacından 690 bin 730 ton yaş kayısı elde edildi.
Üretilen kayısıları dünyanın birçok ülkesine gönderen Malatya'dan 1978'te 6 bin 854 ton kuru kayısı ihraç edilirken bu rakam günümüzde 100 bin tonlara kadar ulaştı.
Kentte 1978'ten bu yana 3 milyon ton civarında "mişmiş" ihraç edilirken, yaklaşık 8 milyar dolar gelir elde edildi.
Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, Malatya kayısısının bölge ve Türkiye ekonomisi için stratejik bir ürün olduğunu söyledi.
Kayısının önemli bir başarı hikayesinin olduğunu anlatan Özcan, şöyle konuştu:
"Malatya'da yaş ve kuru kayısı üretimi 1978'de kayıt altına alınmaya başlıyor. Bu süre zarfında aslında burada hikaye yaklaşık 1 milyon kök ağaç ve ilk 1978 yılında 40 bin tona yakın bir yaş kayısı üretimi ve aynı yılda 7 bin tona yakın da bir kuru kayısı ihracatı var. Özellikle Ege Bölgesi'ne, liman kentlerine buradan bez torbalarla sevk ediliyor. Malatya'da gün geçtikçe özellikle hem ağaç dikiminde sayı gittikçe artıyor bir taraftan üretim kapasitesi artıyor, bir taraftan da ihracat gelirleri artmaya başlıyor. Tabii bu hikaye artık milyon kök ağaçlar 1-2-3-5 devam ederken, ihracatta 10, 20, 30 ve 50 bin tonlara doğru gittiği bir hikaye başlıyor."
Kentte günümüzde yaklaşık 8,5 milyon ağaç bulunduğunu hatırlatan Özcan, kayısıdan binlerce kişinin de geçimini sağladığını ifade etti.
Kayısı ihracatının artan bir grafiği bulunduğuna dikkati çeken Özcan, şöyle devam etti:
"İlk verilerin kaydedildiği 1978'ten bugüne kadar Malatya'dan dünyanın dört bir yanına yaklaşık 3 milyon ton kadar bir kuru kayısı ihracatı gerçekleşti ve bununla beraber de 8 milyar dolarlık gelir elde edildi. Bu hem şehrin hem bölgenin hem de ülke ekonomisini her gün geçtikçe de büyük bir katkı sunuyor. Bölge, özellikle her hasat döneminde yaklaşık 20 bin aileyi misafir ediyor. 100 bin ton ihracatı gerçekleştirmek için işletmelerde 10 bin personel çalıştıracağı bir hikayeyle de devam ediyor. Malatya, gerçekten Türkiye'nin kuru meyve ihracatının bugün yüzde 25'ini gerçekleştirmedeki başarısını aslında hep beraber koordineli olarak bu ürüne sahip çıkarak, bugün çıkan rakamlarla da ortaya koymuştur."
Yörede "mişmiş" adıyla da tanınan kayısının 1978'ten bu yana ağaç sayısı, üretilen kayısı miktarı ve ihracat rakamları şu şekilde:
Yıl Ağaç sayısı Üretilen yaş kayısı (ton) Üretilen kuru kayısı (ton) İhraç edilen kuru kayısı (ton) Gelir (dolar)1978893.35037.0107.9156.85414.998.9111979956.90052.67711.2896.40416.899.07819801.023.50028.8926.6248.26523.567.67819811.054.90030.0917.7936.37422.906.80719821.152.25060.98514.55110.78526.072.50119832.082.91089.33225.02015.43128.931.12719842.462.285102.71128.10518.86433.918.70619852.650.29577.97918.60510.97731.441.52919862.766.671137.37735.00016.00738.559.98319872.807.83193.90318.60319.31342.888.14919882.973.740144.28033.54522.01250.135.44619893.194.950216.79849.26728.26256.702.53319903.326.01591.83021.05032.40971.929.07219913.790.815153.88037.66030.05669.231.32619923.898.015161.46839.47434.47784.601.19919934.131.30093.52523.02333.06383.405.50519944.405.600263.37166.93546.17639.381.29319954.711.400132.20130.65252.779100.074.24419964.821.40083.84718.34343.370106.784.86619974.986.760144.29734.59945.545122.235.69019985.106.623296.98973.51050.566119.821.42519995.355.448165,66439.87957.040128.423.84120005.643.558330.72478.21272.991111.992.57120015.812.584268.43458.98099.04689.126.73420025.962.016125.88926.77270.151122.462.40220036.083.000227.50453.02572.810152,563,90720046.235.50084.70619.01480.214199.427.43520056.355.700500.268115.64594.808179.613.79320066.674.350243.80955.600110.792194.428.52920076.740.050283.78764.575102.281236.613.67320086.803.250363.60784.10095.768313.059.23120096.889.000343.28476.47597.875276.210.42820106.912.350226.59051.21089.511347.582.88720116.971.800562.295127.30089.751364.938.20120127.068.500725.544160.000101.540298.301.47720137.135.350428.31095.000117.861315.263.53420147.287.00033.5007.10079.043348.184.87620157.475.000336.00076.50065.555304.081.73520167.558.000402.00092.50079.172290.672.14320177.687.200740.412152.00094.895266.931.23420187.626.832402.60080.81893.422253.354.55520197.799.755391.79287.64249.862125.529.58720207.817.251381.73785.27589.909265.019.80420217.819.720391.08986.03976.277347.905.44920227.952.831336.78275.77676.335401.731.77120238.000.211385.85077.17070.850408.074.00020248.425.928690.730107.50076.926410.891.00020258.427.15238.267217.091.000Toplam8.427.15211.700.8522.635.6702.780.9418.153.964.318Not: 2025 yılında zirai dondan büyük oranda etkilenen kayısıyla ilgili üretim rakamları henüz açıklanmamış, ihracat rakamlarında ise yılın 9 aylık verileri baz alınmıştır.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com