Ankara
Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'nun (GECF) 2025 Gaz Piyasası Raporu'na göre, küresel doğal gaz tüketimi yüzde 2,5 artarak 4 trilyon 170 milyar metreküpe çıktı. Bu artış, 100 milyar metreküplük büyümeye karşılık geldi.
Son 10 yılın en hızlı büyüme oranlarından biri olarak kayıtlara geçen bu artış, ekonomik büyüme, sanayileşme, teknolojik gelişmeler, nüfus artışı, kentleşme ve değişen hava şartlarından kaynaklandı.
Asya Pasifik, küresel gaz tüketimi artışında itici güç oldu
Küresel gaz tüketimindeki artışta Asya Pasifik bölgesi başı çekti. Bölge, küresel talep artışının yüzde 60'ını karşıladı. Özellikle, Çin'in tüketimi geçen yıl 33 milyar metreküp artarak 430 milyar metreküpe ulaştı. Rusya ve ABD tüketime 20'şer milyar metreküplük katkı sağladı. Latin Amerika, Karayipler ve Afrika'da büyüme sınırlı kalırken, Avrupa'da iki yıl süren düşüşün ardından tüketim sabit kaldı.
Gaz tüketim artışında elektrik üretimi ve sanayi etkili oldu
Rapora göre, sektörel düzeyde talep artışında elektrik üretimi ve sanayi öne çıktı. Elektrikli ulaşımın yaygınlaşması, sanayide elektrifikasyon ve veri merkezlerinin büyümesiyle gazla çalışan elektrik üretimi artış gösterdi. Doğal gaz, güvenilir bir baz yük kaynağı olmanın yanında, yenilenebilir enerji üretimini dengeleyen esnek bir üretim aracı olarak önem kazandı. Ayrıca düşük fiyatların etkisiyle sanayi tüketimi de yükseldi.
2024-2025 kış sezonunda Kuzey Yarımküre'deki soğuk hava dalgaları, konut ve ticari sektörlerde ısıtma amaçlı gaz talebini artırdı. Çin'de sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yakıtlı kamyon sayısının artması da ulaşım kaynaklı talebi yukarı çekti.
Kısa vadeli talep tarife savaşından etkilenebilir
Son aylarda olumlu ekonomik görünümle desteklenen kısa vadeli enerji ve gaz talebi beklentileri, 2 Nisan'da ABD'nin 185 ülkeden ithalata yüksek tarifeler uygulamasıyla zayıflamaya başladı. Bazı ülkeler ise bu adıma karşı misilleme önlemleri aldı.
Bu gelişmeler, küresel ekonomik büyüme beklentileri üzerinde aşağı yönlü riskler oluşturdu. Enerji genelinde ve özellikle doğal gaz talebinde ciddi belirsizlik ortaya çıktı. Ticaret savaşının gaz piyasalarına etkilerinin tam olarak değerlendirilmesi için henüz erken olduğu ifade ediliyor.
Yatırımlar arama ve geliştirme faaliyetlerini destekledi
2024'te küresel petrol ve gaz arama-üretim yatırımları 625 milyar dolar oldu. Bu rakam, küresel salgın sonrası dönemin en yüksek ikinci seviyesi olarak kayıtlara geçti.
Rapora göre, 2023'te tarihi dip seviyeye gerileyen keşifler, 2024'te 420 milyar metreküp doğal gaz keşfiyle toparlanma gösterirken salgın öncesi ortalamanın altında kaldı.
Aynı yıl içinde toplam 130 yeni gaz projesi devreye alındı. Bu projelerin yıllık toplam 60 milyar metreküp üretim kapasitesine ulaşması bekleniyor.
Boru gazı ticaret arttı, LNG ticareti düşük kaldı
İki yıllık düşüşün ardından, boru hattıyla doğal gaz ticareti 2024'te yüzde 6 artarak 606 milyar metreküpe çıktı. Küresel LNG arzı ise 2024'te yüzde 0,9 artarak son dört yılın en yavaş büyümesini kaydetti. Buna rağmen Asya'nın LNG ithalatı yüzde 8 artarak rekor seviyeye ulaştı.
Çin ve Hindistan başta olmak üzere birçok sektörde artan gaz kullanımı, düşen spot LNG fiyatları ve yeni LNG ithalat terminallerinin devreye alınması bu artışı destekledi. Avrupa'da ise LNG ithalatı yüzde 18 azaldı. Yüksek depolama seviyeleri ve artan boru gazı tedariki bu düşüşte belirleyici oldu.
2024'te küresel LNG sıvılaştırma kapasitesi yıllık 10 milyon ton artarak toparlanma gösterdi. Kongo Cumhuriyeti, Meksika, Rusya ve ABD'de toplam dört yeni proje devreye alındı. İlk iki ülke böylece LNG ihracatçısı konumuna geldi.
Jeopolitik gerilimler ve kuraklık nedeniyle Süveyş ve Panama kanallarındaki aksamalara rağmen, 2024'te spot LNG taşıma maliyetlerinde önemli düşüş yaşandı. Yıl içinde 70 yeni LNG gemisi hizmete alındı ve bunların çoğu geçici olarak spot charter pazarına yönlendirildi. Spot taşıma ücretlerindeki bu düşüş, navlun maliyetlerini aşağı çekti.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com