İstanbul
İlhami Aydın, yangınların sayısı ve şiddetinin artacağını belirterek, "Hava araçlarının ya da diğer araçların, artık yangınlar karşısındaki etkisi son derece sınırlı olacak. Bizim bu seneki birçok yangınımızda ölçtüğümüz enerjinin miktarı 20 bin megavatsaatin üzerine çıktı." dedi.
????olduğu İstanbul Orman İnovasyon Haftası, "Yeşil Vatan'dan Dünya Ormancılığına" temasıyla ikinci gününde devam ediyor.
Bu kapsamda düzenlenen yan etkinlikte Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu'nun moderatörlüğünde "Erken Uyarıdan Çözüme: Yangın Söndürmede Teknoloji" paneli yapıldı.
Panelde konuşan eski Orman Genel Müdürlüğü Yangınla Mücadele Daire Başkan Yardımcısı ve Yangın Teknoloji Uzmanı İlhami Aydın, artık yangınların şeklinin değişip, enerjisi ve şiddetinin arttığına dikkati çekerek, değişen şartlara göre kendilerini yeniden değerlendirmeleri gerektiğini söyledi.
Aydın, Türkiye'de de artık yeni normale alışmaları gerektiğinin altını çizerek, yangınlı gün sayısının artık 40'ın üzerine çıktığını, yeni normalde yangınların sayısının ve şiddetinin artacağını bildirdi.
Yangınların enerjisinin 10 bin kilovatsaati geçtiğinde bu yangınları dünyada söndürecek bir teknolojinin mevcut olmadığına işaret eden Aydın, "Hava araçlarının ya da diğer araçların, artık yangınlar karşısındaki etkisi son derece sınırlı olacak. Bizim bu seneki birçok yangınımızda ölçtüğümüz enerjinin miktarı 20 bin megavatsaatin üzerine çıktı." dedi.
Saatlik veya 7 günlük tahmin yapılıyor
Başarsoft Kurucu Ortağı ve Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Dabanlı, OGM ile orman yangınlarının modellemesi, simülasyonu ve yangına müdahaleyle ilgili yapay zeka destekli sistemleri içeren proje üzerine çalıştıklarını söyledi.
Projede, Amerika ve Kanada gibi farklı ülkelerin modellerini akademik olarak araştırdıktan sonra Türkiye'ye uyarladıklarını ifade eden Dabanlı, birçok sahadaki data ve sistemlerle entegrasyon yapıldığını kaydetti.
Dabanlı, yangın riskinin yoğun olduğu yerlerde de bir model geliştirildiğini belirterek, birçok sistemin entegre edilerek meteorolojiden alınan verilerle sistemin çalıştığını anlattı.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Matematik Bölümü Başkanı Özgür Martin de OGM ile birlikte Koç Dijital vasıtasıyla çalıştıklarının bilgisini vererek, bu kapsamda bir yapay zeka projesine karar verildiğini dile getirdi.
Projeyle, yangın risk haritası oluşturarak, bu haritayla yangın müdahale planı ve optimizasyonu amaçladıklarını vurgulayan Martin, OGM, Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve Karayolları Genel Müdürlüğünden veri topladıklarını ifade etti.
Martin, söz konusu verilerle yaklaşık 400'den fazla değişken belirlediklerine dikkati çekerek, "Bunları kullanarak modelleme yaptık. Bu 20 bin alt bölgede yaptığımız modellemenin sonunda hem yangın risklerini çalıştırıyoruz hem de risk ataması yapıyoruz. Saatlik ve önümüzdeki 7 gün için tahmin yapıyoruz." diye konuştu.
Takip sistemleri uçak ve helikopterlerde de kullanılıyor
HAVELSAN Sivil Havacılık Eğitim Sistemleri Program Müdürü Mustafa Kılınç ise orman yangınlarıyla mücadelede eğitim simülatörüyle, gerçek hayatta deneyimlenmekten korkulan, maliyetli hususları, çok rahat bir şekilde deneyimleyebildiklerini aktardı.
Simülatörün en önemli avantajının hatadan öğrenme yapılarak bir eğitim ortamı sunması olduğuna işaret eden Kılınç, bu sayede simülatörlerin kullanımının yaygınlaştırılmasını sağladıklarını belirtti.
Arvento Mobil Sistemleri Kurucu Ortağı ve Üst Yöneticisi Özer Hıncal da araç takip sistemlerine ilişkin bilgi vererek, sistemle aracın nerede olduğunu, nerelerde ne kadar durduğunu takip ettiklerini gösterdiklerini söyledi.
Birçok sektörde kullanımın söz konusu olduğunu aktaran Hıncal, sistemlerin bazılarını helikopterlerde ve uçaklarda da kullanabildiklerini ifade etti.
TUSAŞ Sistem Mühendisliği Yöneticisi Ahmet Cumhur Özcan ise insansız hava araçlarının (İHA) ve yazılım teknolojilerinin günümüzde orman yangınlarıyla mücadelenin büyük bir parçası olduğunu anlatarak, OGM ile Aksungur üzerinden işbirliği yaptıkları bilgisini paylaştı.
Etkinlik kapsamında ayrıca, "Yeşil ve Dijital Dönüşümün Temelleri: Kritik Mineraller İçin Yeni Çağ" paneli de düzenlendi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com