Pekin
Çin'in Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li Hui'nin, Ukrayna krizinin siyasi çözümüne yönelik arabuluculuk girişimi çerçevesinde Moskova, Kiev ve Avrupa başkentlerini ziyaret edeceği bildirildi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, Li'nin, "mekik diplomasisinin" ikinci turu için 2 Mart'tan itibaren Rusya, Polonya, Ukrayna, Almanya ve Fransa'yı ziyaret edeceğini, Brüksel'de AB yetkilileriyle görüşeceğini duyurdu.
Çin'in Ukrayna krizinde barışa yönelik çabaları desteklemekten vazgeçmediğini vurgulayan Mao, krizin siyasi çözümüne yönelik uluslararası mutabakat sağlanması için yapıcı rol oynamayı sürdüreceklerini belirtti.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 26 Nisan 2023'te Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesinde, krizin siyasi çözümü için görüşmeler yürütmek üzere Çin'in Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li'yi görevlendireceğini bildirmişti.
Li, 15 Mayıs 2023'te Ukrayna'nın başkenti Kiev'de başladığı ziyaretlerinde sırasıyla Polonya, Fransa, Almanya ve Rusya'da temaslarda bulunmuş fakat görüşmelerde krizin çözümü konusunda herhangi bir ilerleme sağlanamamıştı.
Bakan Yardımcısı seviyesinde bir diplomat olan Li, 2009-2019 döneminde Çin'in Moskova Büyükelçisi olarak görev yapmıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in aşina olduğu bir isim olan Li, Kremlin tarafından güvenilir ve ikna edici bir figür olarak görülüyor.
Çin'in Rusya-Ukrayna Savaşı'ndaki tutumu
Çin ile ABD arasında jeostratejik rekabetin ve bölgesel gerilimlerin arttığı bir dönemde başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, Pekin yönetimini, "ortak düşman" algısıyla benzer meydan okumalarla karşı karşıya olan Moskova ile yakınlaştırmıştı.
Çin ve Rus liderlerinin, savaşın başlamasında hemen önce, 4 Şubat 2022'de, Putin'in Pekin Kış Olimpiyatları için Çin'e yaptığı ziyaretteki görüşmede, "iki ülke arasındaki dostluğun limiti olmadığına" vurgu yapan ortak açıklaması, Pekin yönetiminin kısa süre sonra başlayacak savaştan haberdar olduğu ve örtülü onay verdiğinin işareti olarak yorumlanmıştı.
Çin, her ne kadar savaşın ardından Rusya'ya yönelik uluslararası yaptırımlara katılmasa da ABD ve Avrupa ile ekonomik ilişkilerine zarar vermemek için yaptırımların çerçevesine büyük ölçüde uymuştu.
Pekin, yaptırımların Avrupa ile Rusya arasındaki alışverişleri kısıtlamasıyla yön değiştiren ticaretten de kazanç sağlamış, savaşın ardından iki ülke arasındaki ticaret hacminin, özellikle enerji alanında arttığı gözlenmişti.
ABD ve Avrupa, Rusya'ya savaşta silah desteği sağlamaması yönünde Çin'e uyarılarda bulunurken, Pekin doğrudan silah satışı yapmasa da Moskova ile ortak askeri tatbikatlar dahil askeri ve sanayi işbirliğini sürdürmüştü.
Washington ve Brüksel yönetimleri, geçen hafta, savaşın başlamasının ikinci yıl dönümü öncesinde, Rusya'ya Ukrayna savaşında askeri destek sağlayabilecek ürünlerin ticaretini yaptıkları gerekçesiyle yaptırım listesine almıştı.
Barış önerilerinden arabuluculuğa
Çin, savaşın başlangıcının ilk yıl dönümü olan 24 Şubat 2023'te krizin siyasi çözümü için önerilerini içeren 12 maddelik "tutum belgesi"ni açıklamıştı. Belgede, gerginliklerin aşamalı azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.
Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği'nin yanı sıra öneriyi fiili durumun resmiyete dökülmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev yönetimi, bu koşullardaki bir barışın "savaşın dondurulması" anlamına geleceğini dile getirmişti.
Rusya da Çin'in görüşüne önem verdiğini ancak mevcut koşullarda Ukrayna meselesinin çözümünde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli koşulların oluşmadığını bildirmişti.
Devlet Başkanı Şi, 20-22 Mart 2023'te Moskova'yı ziyaretinde, Ukrayna sorununa siyasi çözüm çağrısında bulunmuş ancak ziyarette Pekin ile Moskova arasında stratejik işbirliğinin küresel boyutta genişletilmesine yapılan vurgu, Çin'in Rusya'ya desteğini sürdürdüğünün işareti olarak yorumlanmıştı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com