Ankara
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Kurtuluş Savaşı'nın ardından yeni bir yönetim şekline kavuşan Türkiye'nin ilk siyasi partisi, Milli Mücadele'nin önderi Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Halk Fırkası" adıyla kuruldu. 1924'te ise partinin adının başına "Cumhuriyet" sözcüğü getirildi. 1935'teki dördüncü kurultayda ise "Cumhuriyet Halk Partisi" adını aldı.
Dünyanın en eski siyasi partilerinden biri olan,1923'ten 1950'ye kadar iktidarda kalan CHP, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından kapatıldı. Parti daha sonra 3821 Sayılı Yasa'ya dayanılarak kuruluşunun 69. yıl dönümü olan 9 Eylül 1992 günü tekrar açıldı.
????Vekaleten görev alanlar dışında, CHP'de genel başkanlık koltuğuna Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Hikmet Çetin, Altan Öymen, Deniz Baykal, Kemal Kılıçdaroğlu ve Özgür Özel oturdu.
Dördüncü olağan kurultay, Atatürk'ün katıldığı son kurultay oldu
İlk kurultayı Sivas Kongresi olarak kabul edilen CHP'de, bugüne kadar 38 olağan ve 21 olağanüstü kurultay gerçekleştirildi.
Partinin 15 Ekim 1927'de yapılan ikinci kurultayı, Atatürk'ün "Büyük Nutuk"u okuduğu kurultay olarak tarihteki yerini aldı.
Kurultay kapsamında, 15-20 Ekim arasında toplam 36 saat 33 dakika konuşma yapan Atatürk, 19 Mayıs 1919'da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın tüm dönemlerini ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş koşullarını belgelere dayanarak anlattı. "Gençliğe Hitabe" bölümüyle sona eren kurultayda, "Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik ve Laiklik", partinin dört temel ilkesi olarak belirlendi.
CHP'nin ilkelerine, 10 Mayıs 1931'de yapılan üçüncü olağan kurultayda, "Devletçilik ve Devrimcilik" eklendi. Böylelikle, partinin amblemi olacak "altı ok"un felsefesini oluşturan altı ilkenin, parti programına ve tüzüğüne giriş süreci tamamlandı.
CHP'nin 9 Mayıs 1935'teki dördüncü olağan kurultayı, Atatürk'ün katıldığı son kurultay oldu.
İsmet İnönü yaklaşık 33 yıl genel başkanlık yaptı
Parti, ilk olağanüstü kurultayını Atatürk'ün vefatı üzerine 26 Aralık 1938'de yaptı. Genel başkanlığa seçilen İsmet İnönü, yaklaşık 33 yıl bu görevi sürdürdü.
İnönü'nün istifasının ardından partinin başına, 14 Mayıs 1972'de yapılan 6. Olağanüstü Kurultay'da Bülent Ecevit geçti. 24 Mayıs 1979'daki 24. Olağan Kurultay ise CHP'nin "Ecevitli" son kurultayı oldu. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, 30 Ekim 1980 tarihli dilekçesiyle genel başkanlıktan ayrıldığını açıklayan Ecevit, bir daha CHP'ye dönmedi.
Darbenin ardından kapatılan parti, 9 Eylül 1992'de yapılan kurultay sonrası genel başkanlığa seçilen Deniz Baykal ile tekrar siyaset sahnesinde yerini aldı.
18 Şubat 1995'te SHP ile CHP birleşmesinin ardından genel başkanlığa Hikmet Çetin getirildi. 9 Eylül 1995'te yapılan Olağan Kurultay'da Deniz Baykal yeniden genel başkanlığa seçildi.
Baykal, 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan Genel Seçimlerde partisinin baraj altı kalmasının ardından 21 Nisan 1999'da istifa etti. Baykal'ın istifası sonrası yapılan kurultayda genel başkanlığa seçilen Altan Öymen, bu görevi 15 ay sürdürdü. 30 Eylül 2000 tarihinde yapılan 11. Olağanüstü Kurultay'da Baykal yeniden bir kez daha genel başkan olarak belirlendi.
CHP, 3 Kasım 2002 yılında yapılan Genel Seçimlerde yüzde 19,4 oy oranıyla ana muhalefet partisi olarak Meclis'e yeniden girdi.
Özgür Özel, 38. Olağan Kurultay'da genel başkanlığa seçildi
Deniz Baykal'ın 10 Mayıs 2010'da gündeme gelen gizli kamera görüntüleri nedeniyle istifa etmesinin ardından 33. Olağan Kurultay'da Kemal Kılıçdaroğlu CHP'nin 7. genel başkanı seçildi.
13 yıl CHP Genel Başkanlığı görevini yürüten Kılıçdaroğlu, 4-5 Kasım 2023 tarihlerinde gerçekleşen 38. Olağan Kurultay'da Manisa Milletvekili Özgür Özel ile yarıştı.
Seçimin ilk turunda salt çoğunluk sağlanamadığı için oylama ikinci tura kaldı. İkinci tur seçiminin ardından yapılan oy sayımında Özgür Özel, 812 oy alarak CHP'nin yeni genel başkanı oldu.
Özel, 6 Nisan 2025'te düzenlenen 21. Olağanüstü Kurultay'da tekrar genel başkanlığa seçildi.
CHP, kayıtlı delegelerin, tüzüğünün 48'inci maddesine dayanarak verdikleri imzalı başvurular neticesinde 22. Olağanüstü Kurultayı'nı 21 Eylül'de Ankara'da düzenleyecek.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com