Cenevre'deki Suriye Anayasa Komitesi görüşmelerine rejim engeli

Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının ikinci turuna Beşşar Esed rejimini temsil eden heyetin uzlaşmaz tavrı damga vurdu.

Komite'nin 45 kişilik yazım kurulu üyeleri, ikinci turun ilk toplantısı için TSİ 12.00 sularında BM Cenevre Ofisi'ne geldi.

Heyetlerin kendi içlerinde yaptıkları toplantılardan sonra BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, rejim, muhalif ve sivil toplum kuruşlarının temsilcilerinden oluşan heyetlerle ayrı ayrı bir araya geldi.

Rejimin eş başkanlığını yürüten Ahmed Kuzbari'nin Komite'ye sunduğu "yeni gündem maddeleri" muhalifler ve bazı sivil toplum kuruluşu temsilcileri tarafından kabul görmedi.

Bunun üzerine rejim heyeti, BM'den ayrılarak konakladıkları otele dönerken muhalifler ise TSİ 18.00'e kadar müzakerelere devam etti.

Muhaliflerin oluşturduğu Müzakere Yüksek Konseyi Sözcüsü ve Anayasa Komitesi üyesi Yahya el Aridi, BM'den ayrılmadan önce basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "Bugün Anayasa Komitesi toplantıları yapılmadı. Bunun nedeni de toplantıda müzakere edilmesi gereken program veya takvimde anlaşma sağlanamaması." dedi.

Aridi, dört gün önce BM'ye "hazırlanacak yeni Suriye Anayasası'nın ön sözü ve Anayasa'ya ilişkin temel ilkelerden" oluşan iki gündem maddesi sunduklarını belirtti.

Rejimin ise kendilerinin aksine Anayasa Komitesi toplantılarını "politikleştirme" çabası içinde olduğunu ve medyatik davrandığını dile getiren Aridi, "Rejim heyeti terörizmle mücadele, yaptırımların kaldırılması ve Barış Pınarı Harekatı'ndan dolayı Türkiye'nin kınanmasını içeren üç maddeyi gündeme aldırmaya çalıştı." diye konuştu.

Aridi, "Rejime, Adana Mutabakatı'nın oldukça net olduğunu hatırlatmak istiyoruz. Bu tartışılamaz bile." ifadesini kullanarak, rejimin, ikinci turun ilk gününde toplantılar başlamadan BM'den ayrılmasının sadece kendilerinde değil, 23 milyonluk Suriye halkında hayal kırıklığı yarattığını söyledi.

Aridi, rejimin İdlib'de sivillere yönelik saldırılarıyla ilgili soruya da "İdlib'de olanlar belki de Anayasa Komitesi'nin çalışmalarına zarar verme amacını güdüyor." cevabını verdi.

Komite görüşmelerinin başarıya ulaşması için İdlib'deki saldırıların sona ermesi gerektiğini vurgulayan Aridi, kendi gündemlerinin de Suriye'de 9 yıldır devam eden "trajedinin" bir an evvel sona ermesi için yeni anayasanın hazırlanması olduğunun altını çizdi.

Aridi, rejimin hamlesinin "zaman çalmaya yönelik taktik olduğu"na dikkati çekerek, yarın yapılacak toplantılara katılmalarını beklediğini sözlerine ekledi.

BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen, ilk tur toplantılarının ardından düzenlediği basın toplantısında, iyi bir başlangıç yaptıklarını ve görüşmelerin genel beklentiden daha iyi geçtiğini bildirmişti.

Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının ilk turu iki kademeli düzenlenmişti. 150 üyenin katılımıyla 30 Ekim'de başlayan ve 1 Kasım'da sona eren açılış toplantılarının ardından 45 kişilik yazım kurulu, 3-8 Kasım'da BM Cenevre Ofisi'nde yoğun müzakereler gerçekleştirmişti.

Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere üç gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise üç listeden seçilen 15'er kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.

45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75'inin "evet" oyu gerekiyor.

Komitenin yapısıyla ilgili en dikkati çeken husus ise iki eş başkana sahip olması. Muhaliflerin eş başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.

Kaynak: AA