?>

Arayışın usta kalemi: Afet Ilgaz

Fikri duruşu ve yazılarındaki milli tavrıyla hatırlanan yazar Afet Ilgaz'ın vefatının üzerinden 7 yıl geçti.

Kültür Sanat - 4 yıl önce

İstanbul

Usta edebiyatçı, Zekeriya ve Ayşe Muhteremoğlu çiftinin çocukları olarak 2 Ocak 1937'de Çanakkale'de dünyaya geldi.

Babasının işi nedeniyle 5 yaşına kadar Kars, Iğdır ve Ankara'da yaşayan Ilgaz, daha sonra ailesiyle İstanbul'a taşındı.

Çocukluğunu ve gençliğini İstanbul Kocamustafapaşa'da geçiren usta edebiyatçı, hikayelerinde de sıklıkla yer verdiği semte ilişkin yaptığı bir açıklamada, "Ben çocukluğumdan beri bu havayı soludum. Muhafazakar insanlardan oluşan bir ailede büyüdüm. Yazılarıma yaşadıklarım aksetti. Semtin bende uyandırdığı intiba ve ruhumda oluşturduğu düğümlerin çözülmesi gerekiyordu. Başörtülüler'de böyle bir girişim vardır." ifadelerini kullanmıştı.

Ilgaz, Çapa Uygulama Ortaokulu'nun ardından, Çapa Öğretmen Okulu'nda eğitim gördü. 1954'te 17 yaşındayken Dünya Gazetesi'nde yazmaya başlayan Ilgaz, 1957'de Çapa Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümünü bitirdi. Pınarhisar'a ortaokul öğretmeni olarak atanan yazar, Türkoloji bölümüne girmek ve üniversitede kalmak düşüncesiyle görevinden ayrılarak İstanbul'a döndü.

Üniversite kaydı sırasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe ve Klasik Filoloji bölümlerini seçen usta edebiyatçı, karar değişikliğine ilişkin, "Bir yazar olarak gelişmemde ne çevremin, ne okullarımın, ne okuduğum kitapların beni gereken hızla yetiştirmede bir yararı olmamıştı. Felsefe okumaya karar vermekle sanıyorum ki bu yanlış ve ağır gidişi gene kendi sezgimle, bir dereceye kadar zamanında önledim." ifadelerini kullanmıştı.

Afet Ilgaz, üniversiteden sonra İzmit'te Türkçe öğretmenliği yapmaya başladı, ardından İstanbul'da Kasımpaşa Lisesi'nde görev yaptı.

Öğretmenliği bırakarak İtalya'ya giden usta kalem, bir süre sonra döndüğü Türkiye'de anaokulu açtı. Ilgaz, İtalya anılarını, 1961'de yazdığı "İtalya Mektupları" kitabında okuyucuyla buluşturdu.

İlk öyküsü 1955'te Yücel dergisinde çıktı

Eserlerinde kentin yanı sıra kırsal yaşamdan da kesitler sunan Ilgaz, bireylerin çevreleriyle uyumsuzluğundan kaynaklanan sorunları işledi, öykü, roman ve denemeleriyle edebiyat dünyasında önemli bir yer edindi.

Yazar Ilgaz, ilk öyküsünü 1955'te "Yücel" adlı dergide okuyucuyla buluşturdu. Daha sonra Muhteremoğlu Kitabevi'ni kuran Ilgaz, 1968'te evlendiği yazar Rıfat Ilgaz ile Sınıf Yayınlarını hayata geçirdi.

Dr. Hikmet Kıvılcımlı'nın önderliğinde 19 Mayıs 1968'de açılan, İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneğinin kurucuları arasında yer alan Ilgaz, Yeni Şafak, Yeni Çağ ve Milli Gazete'de köşe yazarlığı yaptı.

Ilgaz'ın yazıları "İstanbul", "Varlık", "Türk Dili", "Yeditepe", "Gelecek", "Yansıma", "Sanat ve Toplum" dergilerinde yayımlandı.

Okuyucuyla 1960'ta buluşan ilk romanı "Eşiktekiler" ile Yeni İstanbul Gazetesi ve Türk Dil Kurumunun verdiği Törehan Sanat Ödülü'ne değer görülen yazar, 1964'te yayınlanan "Başörtülüler" adlı hikaye kitabıyla "TDK Hikaye Ödülü"nü kazandı.

Afet Ilgaz'ın, 1993'te basılan "Yol" romanı ise Türkiye Yazarlar Birliği tarafından "Yılın Romanı" seçildi.

Eserleri TRT'de izleyiciyle buluştu

İtalyancadan çeviriler de yapan Ilgaz'ın "Annem Annem" ve "Toprak İnsanları" eserleri televizyon dizisi olarak TRT'de izleyiciyle buluştu.

Yazar Ilgaz'ın "Annem Annem", "Çocuklar da Savaştı" ve "Filiz Büyüyor" kitapları, radyo oyunu olarak 1987-1988'de TRT radyolarında yayınlandı.

Tasavvuf alanıyla ilgilenmeye başlayan ve 1990'lı yıllarda yaşadığı dönüşüm sonucunda İslami dergilerde yazmaya başlayan Ilgaz, Kanal 7'de çeşitli programlara imza attı.

Bir yazısında Seyyid Ahmet Arvasi'nin eserleriyle hayatının değiştiğini ifade eden usta kalem, milli anlayışı savunan siyasal hareketlere destek verdi.

Ilgaz, 1999'da gerçekleşen seçimde Fazilet Partisi'nden İstanbul Belediyesi Meclis Üyeliği'ne seçildi.

"Milli" tavırdan taviz vermedi

Türkiye'deki keskin fikri mücadeleler içinde, halkın yönünü ve duygularını anlamak açısından kitapları büyük önem taşıyan Ilgaz, yazılarında "milli" tavırdan taviz vermedi.

Afet Ilgaz'ın ilk evliliğinden Haluk ve Uğur Çırakman adlarında iki oğlu, ikinci evliliğinden ise Defne Ilgaz adlı kızı dünyaya geldi.

Yaşamı boyunca 30'a yakın eser kaleme alan yazarın kitaplarından bazıları Bulgarca, Çekçe, Slovakça ve Almancaya tercüme edildi.

Usta edebiyatçı, 16 Ocak 2015'te İstanbul'da vefat etti.

Ilgaz'ın kaleme aldığı eserlerden bazıları şöyle:

Hikaye türünde "Bedriye (1963)", "Başörtülüler (1964)", "Toprak (1968)", "Toprak İnsanları (1972)", "Halk Hikayeleri (1972)", "Çeribaşı Abdullah'la İdamlık İsmail (1974)", "Ölü Bir Kadın Yazar (1983)", "Kazdağı Öyküleri (2000)"

Roman olarak "Eşiktekiler (1960)", "Aşamalar (1977)", "Sendika (1987)", "Garip Bir Dava (1987)", "Bir Feministin Doğruya Yakın Portresi (1988)", Ad Semud Medyen (1991)", "Yol (1993)", "Yolcu (1994)", "Menekşelendi Sular (1997)", "Ermiş (2000)"

Çocuk romanı dalında "Annem Annem (1972)", "Değişen Sevgiler (1976)", "Çocuklar da Savaştı (1979)", "Filiz Büyüyor (1991)", "Karadaylak (1991)"

Deneme türünde ise gazete yazılarından oluşan "İbnü'l-Vakt (2000)", "Ateş Denizinde Yol Alan Gemi (2002)" ve "İkindi Güneşi (2003)"

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
Haftanın Öne Çıkanları

Djokovic, Avustralya vizesinin iptali sonrasında ilk kez basın önünde çalıştı

2022-01-12 08:18 - Spor

Küçük Ahmet lösemiyi TÜRKKÖK'e yapılan bağışla yendi

2022-01-12 12:21 - Çevre-Hayat

İstanbul’da en ucuz daire fiyatları hangi ilçelerde?

2022-01-12 23:03 - İnsan&Hayat

Türkiye-Azerbaycan diplomatik ilişkilerin tesis edilmesinin üzerinden 30 yıl geçti

2022-01-14 11:48 - Dünya

İstanbul'da kar yağışı başladı

2022-01-12 10:57 - Gündem

Uzay boşluğunun sesi Grizu-263A'dan dünyaya ulaştı

2022-01-14 17:51 - Teknoloji

Bakü'de Türkiye-Azerbaycan diplomatik ilişkilerinin 30. yılı dolayısıyla sergi açıldı

2022-01-14 13:33 - Gündem

Tek koluyla tutunduğu hayatını yüzme değiştirdi

2022-01-13 12:12 - Çevre-Hayat

İstiklal Marşı'nın kabulünü anlatan 'O Günün Hikayesi' filminin galası yapıldı

2022-01-12 22:36 - Kültür Sanat

Spor İstanbul'da işten çıkartılan işçiler, İBB'yi protesto etti

2022-01-13 19:12 - Gündem

İlgili Haberler

Iraklı genç, kurşun kalemin ucunu işleyerek minimal heykeller yapıyor

12:22 - Kültür Sanat

'Buğday Tanesi'ne Uluslararası Bodrum Film Festivali’nden ödül

01:37 - Kültür Sanat

Mısır'da 226 yıl önce keşfedilen firavun mezarı, 20 yıllık restorasyonun ardından bugün yeniden açılıyor

16:18 - Kültür Sanat

Yetim Vakfı, 81 ilde 'Filistinli Çocuklar İçin Çiz' etkinliği düzenledi

17:08 - Kültür Sanat

Gazze'deki Filistinli ressamlardan Küresel Sumud Filosu'na duvar resimli teşekkür

10:47 - Kültür Sanat

Günün Manşetleri

Mersin'de şarampole devrilen işçi servisindeki 5 kişi hayatını kaybetti, 14 kişi yaralandı

08:32 - Gündem

Sosyal medyada silahlı paylaşım yapan 23 şüpheli yakalandı

08:28 - Gündem

Küresel Sumud Filosu'nda İsrail tarafından alıkonulan 7 İtalyan aktivist daha Roma'ya döndü

08:18 - Dünya

Suriye güvenlik güçleri ile PKK/YPG arasında Halep’te ateşkes anlaşmasına varıldı

06:48 - Dünya

Trump, Alaska'nın maden potansiyelini ortaya çıkaracak projeyi onayladı

04:08 - Dünya